07/06/2025
Służebność gruntowa jest ograniczonym prawem rzeczowym, które ma na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej kosztem nieruchomości służebnej. Informacje o służebności gruntowej, która obciąża nieruchomość, są ujawniane w księdze wieczystej. Kluczowe jest jednak wiedzieć, w którym dziale księgi wieczystej należy szukać tych wpisów. Niniejszy artykuł ma na celu wyjaśnienie tej kwestii, aby każdy zainteresowany mógł łatwo odnaleźć potrzebne informacje.

Czym jest służebność gruntowa?
Zanim przejdziemy do lokalizacji informacji o służebności w księdze wieczystej, warto przypomnieć sobie, czym dokładnie jest służebność gruntowa. Zgodnie z Kodeksem cywilnym, służebność gruntowa obciąża nieruchomość służebną na rzecz właściciela innej nieruchomości (władnącej). Najczęściej spotykanymi przykładami służebności gruntowych są służebności drogi koniecznej, przechodu, przejazdu, czy służebności związane z dostępem do wody lub mediów.
Istotą służebności jest zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej poprzez możliwość korzystania z nieruchomości służebnej w określonym zakresie. W praktyce oznacza to, że właściciel nieruchomości władnącej uzyskuje pewne uprawnienia względem nieruchomości sąsiedniej, co wpływa na wartość i funkcjonalność obu nieruchomości.
Działy księgi wieczystej i ich znaczenie
Księga wieczysta składa się z czterech działów, z których każdy zawiera istotne informacje o danej nieruchomości:
- Dział I – „Oznaczenie nieruchomości” – zawiera dane identyfikujące nieruchomość, takie jak numer działki, adres, powierzchnia, opis granic.
- Dział II – „Własność” – ujawnia informacje o właścicielu lub współwłaścicielach nieruchomości, w tym dane osobowe i podstawę nabycia prawa własności.
- Dział III – „Prawa, roszczenia i ograniczenia” – jest kluczowy z punktu widzenia służebności gruntowych. Znajdują się tutaj wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych obciążających nieruchomość, w tym właśnie służebności gruntowe, ale także użytkowanie, hipoteki, roszczenia, czy ostrzeżenia.
- Dział IV – „Hipoteki” – zawiera wpisy dotyczące hipotek obciążających nieruchomość.
Z powyższego podziału jasno wynika, że informacje dotyczące służebności gruntowej obciążającej nieruchomość służebną należy szukać w Dziale III księgi wieczystej.
Gdzie dokładnie w Dziale III KW szukać służebności gruntowej?
Dział III księgi wieczystej, zatytułowany „Prawa, roszczenia i ograniczenia”, jest miejscem, w którym ujawnia się wszelkie ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością, w tym służebności gruntowe. Wpis służebności gruntowej w Dziale III zawiera szczegółowe informacje, takie jak:
- Rodzaj służebności (np. służebność przejazdu, przechodu, przesyłu).
- Zakres służebności, czyli sposób korzystania z nieruchomości służebnej przez właściciela nieruchomości władnącej.
- Oznaczenie nieruchomości władnącej, na rzecz której ustanowiono służebność.
- Podstawa prawna wpisu służebności (np. umowa, orzeczenie sądu).
Warto zwrócić uwagę, że służebność gruntowa jest ujawniana w księdze wieczystej nieruchomości służebnej w Dziale III, ale również w księdze wieczystej nieruchomości władnącej, w Dziale I-Spis praw związanych z własnością. W Dziale I nieruchomości władnącej służebność jest wymieniana jako prawo związane z własnością tej nieruchomości, co podkreśla jej charakter jako elementu zwiększającego użyteczność nieruchomości władnącej.
Jak sprawdzić wpis służebności w księdze wieczystej?
Aby sprawdzić, czy dana nieruchomość jest obciążona służebnością gruntową, należy skorzystać z systemu Elektronicznych Ksiąg Wieczystych. System ten jest dostępny online i umożliwia przeglądanie treści ksiąg wieczystych po numerze księgi wieczystej. Numer księgi wieczystej można znaleźć m.in. w wypisie z rejestru gruntów, akcie notarialnym, czy uzyskać go w sądzie wieczystoksięgowym.
Po uzyskaniu dostępu do księgi wieczystej online, należy przejść do Działu III. Tam, w rubryce „Wpisy”, powinny znajdować się informacje o ewentualnych służebnościach gruntowych obciążających nieruchomość. Warto dokładnie przeanalizować treść wpisów, aby zrozumieć zakres i charakter służebności.
Wykreślenie służebności gruntowej z księgi wieczystej
Służebność gruntowa wpisana do księgi wieczystej może zostać wykreślona w określonych sytuacjach. Najczęstsze przyczyny wykreślenia to:
- Wygaśnięcie służebności – np. wskutek niewykonywania służebności przez 10 lat.
- Utrata znaczenia służebności dla nieruchomości władnącej.
- Zmiana stosunków, która czyni służebność szczególnie uciążliwą dla nieruchomości służebnej, a jednocześnie nie jest konieczna dla prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej (zniesienie za wynagrodzeniem).
- Zrzeczenie się służebności przez właściciela nieruchomości władnącej.
Wykreślenie służebności z księgi wieczystej wymaga wniosku właściciela nieruchomości służebnej do sądu wieczystoksięgowego. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające podstawę wykreślenia służebności, np. prawomocne orzeczenie sądu, oświadczenie o zrzeczeniu się służebności, czy inne dowody. Opłata sądowa za wykreślenie wpisu wynosi 100 zł.
Proces wykreślenia służebności może wymagać postępowania sądowego, zwłaszcza w przypadku sporu co do istnienia podstaw do wykreślenia. Warto pamiętać, że wpis w księdze wieczystej ma istotne znaczenie prawne, a jego zmiana wymaga formalnej procedury.
Podsumowanie
Informacje dotyczące służebności gruntowej obciążającej nieruchomość służebną znajdują się w Dziale III księgi wieczystej, zatytułowanym „Prawa, roszczenia i ograniczenia”. Dział ten jest kluczowym źródłem informacji o wszelkich obciążeniach i ograniczeniach dotyczących danej nieruchomości. Sprawdzenie wpisów w Dziale III pozwala na uzyskanie pełnej wiedzy o ewentualnych służebnościach, ich rodzaju, zakresie i nieruchomości władnącej. Dostęp do ksiąg wieczystych jest możliwy online, co ułatwia i przyspiesza proces weryfikacji stanu prawnego nieruchomości.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Odpowiedź: Informacje o służebności gruntowej obciążającej nieruchomość służebną znajdują się w Dziale III księgi wieczystej – „Prawa, roszczenia i ograniczenia”.
Odpowiedź: Nie, służebność gruntowa jest ujawniana zarówno w Dziale III księgi wieczystej nieruchomości służebnej, jak i w Dziale I-Spis praw związanych z własnością księgi wieczystej nieruchomości władnącej.
Odpowiedź: Należy skorzystać z systemu Elektronicznych Ksiąg Wieczystych online i po numerze księgi wieczystej przejrzeć Dział III. Tam znajdują się wpisy o służebnościach.
Odpowiedź: Opłata sądowa za wniosek o wykreślenie służebności gruntowej z księgi wieczystej wynosi 100 zł.
Odpowiedź: Do wniosku o wykreślenie służebności należy dołączyć dokumenty potwierdzające podstawę wykreślenia, np. orzeczenie sądu, oświadczenie o zrzeczeniu się służebności, dowód wygaśnięcia służebności, oraz dowód opłaty sądowej.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Księgi wieczyste a służebność gruntowa: Dział III KW, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.