16/12/2024
Prowadzenie Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów (KPiR) jest kluczowym elementem uproszczonej księgowości dla wielu przedsiębiorców. Księga ta, składająca się z 17 kolumn, służy do ewidencjonowania operacji gospodarczych w sposób uporządkowany i przejrzysty. Wśród tych kolumn, szczególne znaczenie dla obniżenia podstawy opodatkowania mają kolumny 10, 11 i 13, które dedykowane są kosztom uzyskania przychodów. Zrozumienie, co należy wpisywać w poszczególnych kolumnach, jest niezbędne do prawidłowego prowadzenia KPiR i uniknięcia błędów.

Koszty uzyskania przychodu – definicja
Zanim przejdziemy do szczegółowego omówienia kolumny 13, warto przypomnieć definicję kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie wydatki poniesione przez podatnika w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Istotne jest jednak, że ustawa przewiduje również katalog wydatków, które nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów – są one wymienione w art. 23 ustawy o PIT.
Kolumny kosztowe w KPiR – krótki przegląd
Kolumny 10, 11 i 13 w KPiR służą do ewidencjonowania różnych rodzajów kosztów uzyskania przychodów. Aby lepiej zrozumieć rolę kolumny 13, warto krótko omówić, co wpisujemy w kolumnach poprzednich:
Kolumna 10 KPiR – Zakup towarów handlowych i materiałów
W kolumnie 10 KPiR ewidencjonujemy zakup towarów handlowych i materiałów. Zgodnie z definicją rozporządzenia Ministra Finansów, materiały dzielimy na podstawowe i pomocnicze. Materiały podstawowe to te, które stają się główną substancją wytworzonego wyrobu lub są ściśle z nim złączone. Materiały pomocnicze to te, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą, ale nie stają się głównym składnikiem wyrobu. Towary handlowe to wyroby zakupione w celu dalszej odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym.
Przykładowo, w kolumnie 10 przedsiębiorca prowadzący sklep odzieżowy zaksięguje zakup ubrań przeznaczonych na sprzedaż (towary handlowe), a fryzjer – zakup szamponów i odżywek używanych w salonie (materiały podstawowe).
Kolumna 11 KPiR – Uboczne koszty zakupu
Kolumna 11 przeznaczona jest na uboczne koszty zakupu towarów handlowych i materiałów, które zostały zaksięgowane w kolumnie 10. Do kosztów ubocznych zakupu zaliczamy przede wszystkim koszty transportu, przesyłki, załadunku, wyładunku oraz ubezpieczenia w drodze. Ważne jest, że kolumna 11 dotyczy wyłącznie kosztów ubocznych związanych z zakupem towarów i materiałów. Koszty transportu innych wydatków, na przykład środków trwałych, księgowane są w kolumnie 13, jako „pozostałe wydatki”.
Kolumna 13 KPiR – Pozostałe wydatki – serce kosztów
Kolumna 13 KPiR, zatytułowana „Pozostałe wydatki”, jest kolumną, w której ewidencjonujemy szeroki zakres kosztów, które nie mieszczą się w kolumnach 10, 11 i 12 (wynagrodzenia). Mówiąc najprościej, w kolumnie 13 wpisujemy wszystkie koszty uzyskania przychodów, które nie są bezpośrednio związane z zakupem towarów i materiałów ani z wynagrodzeniami pracowników (oczywiście, z wyjątkiem kosztów, które ustawa o PIT wyłącza z kosztów uzyskania przychodów). Ta kolumna jest niezwykle pojemna i obejmuje wiele różnorodnych wydatków ponoszonych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Co dokładnie księgujemy w kolumnie 13 KPiR?
Lista wydatków, które można zaksięgować w kolumnie 13 KPiR, jest bardzo długa. Do najczęściej spotykanych należą:
- Koszty najmu i czynszu za lokale użytkowe, biura, magazyny itp. – to podstawowy koszt dla wielu przedsiębiorców, szczególnie tych prowadzących działalność stacjonarną.
- Opłaty za media, takie jak energia elektryczna, gaz, woda, centralne ogrzewanie, wywóz śmieci. Bez tych mediów trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie większości firm.
- Koszty usług telekomunikacyjnych, w tym abonament telefoniczny, internet, usługi kurierskie i pocztowe. W dzisiejszych czasach komunikacja jest kluczowa, a te wydatki są nieodzowne.
- Wydatki związane z użytkowaniem samochodu firmowego będącego środkiem trwałym, takie jak zakup paliwa, oleju, płynów eksploatacyjnych, opony, naprawy, przeglądy techniczne, ubezpieczenie OC, AC, NNW. Samochód firmowy to często niezbędne narzędzie pracy, a jego utrzymanie generuje koszty.
- Koszty kilometrówki, czyli wydatki związane z wykorzystywaniem samochodu prywatnego do celów działalności gospodarczej. Jeśli przedsiębiorca używa prywatnego auta w firmie, może rozliczać koszty na podstawie ewidencji przebiegu pojazdu.
- Odpisy amortyzacyjne środków trwałych. Amortyzacja to koszt zużycia środków trwałych w czasie. Odpisy amortyzacyjne są ważnym elementem kosztów, szczególnie w firmach posiadających majątek trwały.
- Składki na ubezpieczenia społeczne płacone przez pracodawcę za pracowników w części finansowanej przez pracodawcę, a także składki na ubezpieczenie wypadkowe pracowników. Koszty związane z zatrudnieniem pracowników to istotna część wydatków firmy.
- Koszty reklamy i marketingu, w tym wydatki na reklamę internetową, prasową, radiową, telewizyjną, ulotki, banery, gadżety reklamowe. Promocja firmy i pozyskiwanie klientów wiąże się z kosztami marketingowymi.
- Odsetki od kredytów, pod warunkiem, że środki z kredytu zostały wykorzystane na cele działalności gospodarczej, zobowiązanie jest właściwie udokumentowane, a odsetki zostały zapłacone. Finansowanie zewnętrzne działalności generuje koszty odsetek.
- Koszty szkoleń i kursów dla pracowników i samego przedsiębiorcy, podnoszące kwalifikacje związane z działalnością. Inwestycja w rozwój kompetencji to również koszt uzyskania przychodu.
- Opłaty sądowe, notarialne, skarbowe związane z prowadzeniem działalności. Formalności prawne i administracyjne również generują wydatki.
- Podatki i opłaty, o ile nie są wyłączone z kosztów uzyskania przychodów (np. podatek od nieruchomości związany z działalnością).
- Wartość zakupionego wyposażenia, które nie jest środkiem trwałym, czyli składników majątku o wartości poniżej 10 000 zł.
- Koszty podróży służbowych, w tym diety, noclegi, koszty transportu (z pewnymi ograniczeniami i na podstawie odpowiednich dokumentów rozliczeniowych).
Przykłady wydatków w kolumnie 13 KPiR
Aby lepiej zobrazować, co wpisujemy w kolumnie 13, przyjrzyjmy się kilku konkretnym przykładom:
- Pan Kowalski prowadzi biuro rachunkowe. W kolumnie 13 zaksięguje opłatę za wynajem biura, rachunki za prąd i internet, koszty zakupu materiałów biurowych (jeśli nie są to towary handlowe), opłaty za programy księgowe, koszty reklamy w lokalnej prasie, a także odsetki od kredytu na zakup komputera do biura.
- Pani Nowak prowadzi sklep internetowy z rękodziełem. W kolumnie 13 wpisze opłaty za platformę e-commerce, koszty hostingu strony internetowej, opłaty za usługi kurierskie, koszty opakowań wysyłkowych (jeśli nie są traktowane jako materiały podstawowe), wydatki na reklamę w mediach społecznościowych, koszty udziału w targach rękodzieła.
- Firma budowlana „Solidny Dom” ponosi wydatki na remont dachu w swoim magazynie. Koszty materiałów budowlanych i robocizny związane z tym remontem zostaną zaksięgowane w kolumnie 13 jako wydatki na remont środka trwałego.
Czego nie księgujemy w kolumnie 13 KPiR?
Warto również pamiętać, czego nie wpisujemy w kolumnie 13. Przede wszystkim nie księgujemy w niej:
- Zakupu towarów handlowych i materiałów podstawowych (kolumna 10).
- Ubocznych kosztów zakupu towarów i materiałów (kolumna 11).
- Wynagrodzeń pracowników (kolumna 12).
- Wydatków, które ustawa o PIT wyłącza z kosztów uzyskania przychodów (art. 23 ustawy o PIT).
Ponadto, w KPiR w ogóle nie ewidencjonujemy niektórych zdarzeń gospodarczych, takich jak otrzymane zaliczki na poczet przyszłych dostaw, koszty inwestycji w trakcie realizacji (aż do momentu oddania środka trwałego do użytkowania), czy obrót opakowaniami zwrotnymi.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące kolumny 13 KPiR
Czy zakup wyposażenia biura o wartości 5000 zł wpisuję w kolumnie 13?
Tak, zakup wyposażenia biura o wartości 5000 zł, które nie jest środkiem trwałym (ponieważ jego wartość nie przekracza 10 000 zł), należy zaksięgować w kolumnie 13 KPiR jako „Pozostałe wydatki”.
Gdzie wpisać fakturę za naprawę samochodu firmowego?
Faktura za naprawę samochodu firmowego, który jest środkiem trwałym, powinna być zaksięgowana w kolumnie 13 KPiR jako „Pozostałe wydatki” (wydatki związane z użytkowaniem samochodu będącego środkiem trwałym firmy).
Czy odsetki od kredytu obrotowego mogę wpisać w kolumnie 13?
Tak, odsetki od kredytu obrotowego, pod warunkiem spełnienia warunków określonych w ustawie o PIT (środki wykorzystane na cele działalności, udokumentowanie, zapłacenie odsetek), mogą być zaksięgowane w kolumnie 13 KPiR.
Jak zaksięgować amortyzację środka trwałego w KPiR?
Odpisy amortyzacyjne środków trwałych księguje się w kolumnie 13 KPiR jako „Pozostałe wydatki”. Wpis dokonywany jest na podstawie dowodu wewnętrznego – planu amortyzacji.
Czy koszty reklamy w Internecie wpisuję w kolumnie 13?
Tak, koszty reklamy internetowej, podobnie jak inne koszty reklamy i marketingu, należy zaksięgować w kolumnie 13 KPiR jako „Pozostałe wydatki”.
Podsumowanie
Kolumna 13 „Pozostałe wydatki” w KPiR jest kluczową kolumną kosztową, w której ewidencjonujemy większość wydatków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, które nie są bezpośrednio związane z zakupem towarów i materiałów ani z wynagrodzeniami. Prawidłowe księgowanie w kolumnie 13 ma istotny wpływ na wysokość podatku dochodowego. Dlatego ważne jest, aby dokładnie analizować charakter każdego wydatku i upewnić się, że kwalifikuje się on jako koszt uzyskania przychodu i powinien być ujęty właśnie w tej kolumnie. W razie wątpliwości warto skonsultować się z księgowym lub doradcą podatkowym.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Kolumna 13 KPiR: Pozostałe Wydatki - Co Tam Wpisujemy?, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.