Nadzór nad księgowymi w Niemczech

Niemiecki rynek usług księgowych i audytorskich charakteryzuje się wysokim stopniem profesjonalizmu i zaufania publicznego. Kluczową rolę w utrzymaniu tych standardów odgrywa nadzór nad działalnością księgowych. System nadzoru w Niemczech jest precyzyjnie zdefiniowany, a jego celem jest zapewnienie jakości usług, etycznego postępowania oraz ochrony interesu publicznego. Kto zatem sprawuje pieczę nad pracą księgowych w Niemczech i jakie instytucje są za to odpowiedzialne?

Ramy prawne nadzoru nad księgowymi w Niemczech

Podstawy prawne nadzoru nad zawodem księgowego w Niemczech stanowią przede wszystkim dwie ustawy: Wirtschaftsprüferordnung (WPO), czyli Ustawa o biegłych rewidentach z 1961 roku, oraz Handelsgesetzbuch (HGB), czyli Niemiecki Kodeks Handlowy. Te dwa akty prawne wyznaczają ramy etyczne dla zawodu Wirtschaftsprüfer (biegły rewident).

WPO i HGB są fundamentem, na którym opiera się działalność Wirtschaftsprüferkammer (WPK), czyli Izby Biegłych Rewidentów. WPK jest organizacją samorządu zawodowego, która na mocy prawa jest upoważniona do szczegółowego opracowywania wymogów etycznych dla zawodu biegłego rewidenta. WPK czyni to poprzez wydawanie aktów prawnych niższego rzędu, określanych jako Karta Zawodowa WPK.

Wirtschaftsprüferkammer (WPK) – kluczowy organ nadzoru

Wirtschaftsprüferkammer (WPK) jest centralnym punktem systemu nadzoru nad księgowymi w Niemczech, a dokładniej nad biegłymi rewidentami. Jest to samorząd zawodowy zrzeszający biegłych rewidentów i spółki audytorskie. WPK działa na podstawie WPO i jest odpowiedzialna za szereg zadań związanych z nadzorem, regulacją i rozwojem zawodu biegłego rewidenta.

Główne zadania Wirtschaftsprüferkammer (WPK):

• Ustalanie i egzekwowanie standardów etycznych: WPK opracowuje szczegółowe zasady etyki zawodowej dla biegłych rewidentów, które są zawarte w Karcie Zawodowej WPK. Izba stale monitoruje i aktualizuje te zasady, dążąc do ich zgodności z międzynarodowymi standardami.
• Nadzór nad jakością pracy biegłych rewidentów: WPK prowadzi działania kontrolne mające na celu zapewnienie wysokiej jakości usług audytorskich. Nadzór ten obejmuje zarówno kontrole systemowe, jak i kontrole konkretnych zleceń.
• Postępowania dyscyplinarne: W przypadku naruszenia obowiązków zawodowych przez biegłych rewidentów, WPK ma prawo wszczynać i prowadzić postępowania dyscyplinarne. Konsekwencje mogą obejmować upomnienia, kary pieniężne, a w najcięższych przypadkach nawet zawieszenie lub odebranie uprawnień do wykonywania zawodu.
• Rejestr biegłych rewidentów: WPK prowadzi publiczny rejestr biegłych rewidentów i spółek audytorskich uprawnionych do działania w Niemczech. Rejestr ten jest dostępny online i pozwala na weryfikację uprawnień danego specjalisty.
• Wsparcie i rozwój zawodowy: WPK oferuje swoim członkom szeroki zakres wsparcia, w tym doradztwo techniczne, materiały edukacyjne, szkolenia i seminaria. Izba aktywnie działa na rzecz rozwoju zawodowego biegłych rewidentów i podnoszenia ich kwalifikacji.
• Współpraca międzynarodowa: WPK aktywnie współpracuje z międzynarodowymi organizacjami zawodowymi, takimi jak IESBA (International Ethics Standards Board for Accountants), w celu harmonizacji standardów etycznych i promowania najlepszych praktyk w zawodzie biegłego rewidenta.

Harmonizacja z Kodeksem Etyki IESBA

WPK przykłada dużą wagę do zgodności niemieckich standardów etycznych z Międzynarodowym Kodeksem Etyki dla Zawodowych Księgowych (Kodeks Etyki IESBA). Izba prowadzi ciągły proces eliminowania różnic i uwzględniania nowych rozwiązań pomiędzy swoimi wymogami etycznymi a Kodeksem IESBA.

W 2021 roku niemieckie wymogi etyczne osiągnęły zgodność z wersją Kodeksu IESBA z 2020 roku (w połączeniu z Rozporządzeniem UE w sprawie audytu). WPK informuje, że oczekuje pełnej konwergencji swoich wymogów z wersją Kodeksu IESBA z 2022 roku do końca 2024 roku (również w połączeniu z Rozporządzeniem UE w sprawie audytu). Pozostałe kwestie do uregulowania dotyczą głównie podmiotów interesu publicznego (PIE) / spółek notowanych na giełdzie.

Dążenie do harmonizacji z Kodeksem IESBA świadczy o zaangażowaniu WPK w utrzymanie najwyższych standardów etycznych na poziomie międzynarodowym i ułatwia współpracę transgraniczną w dziedzinie audytu i rachunkowości.

Działania WPK na rzecz podnoszenia świadomości etycznej

WPK aktywnie działa na rzecz podnoszenia świadomości dotyczącej Kodeksu Etyki IESBA. Izba publikuje objaśnienia terminów i koncepcji związanych z wymogami etycznymi w ramach Karty Zawodowej WPK, a także rozpowszechnia wśród członków komunikaty i aktualizacje dotyczące Kodeksu IESBA.

Izba jest aktywnym uczestnikiem spotkań IESBA i procesu ustalania standardów. WPK wspólnie z Institut der Wirtschaftsprüfer (IDW) (Instytut Biegłych Rewidentów w Niemczech) nominowała członka do IESBA, a starszy menedżer z Wydziału Audytu i Rachunkowości WPK pełni funkcję doradcy technicznego. WPK zgłasza również uwagi do projektów dokumentów publikowanych przez IESBA.

Na poziomie krajowym WPK prowadzi dialog z różnymi ministerstwami, takimi jak Federalne Ministerstwo Gospodarki i Ochrony Klimatu oraz Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości, aby komunikować znaczenie i ducha Kodeksu Etyki oraz wnosić ekspercką wiedzę zawodu biegłego rewidenta do procesów legislacyjnych.

Wsparcie WPK dla członków w zakresie etyki zawodowej

WPK oferuje szerokie spektrum wsparcia technicznego dla swoich członków w zakresie stosowania standardów etycznych. Przykłady takiego wsparcia obejmują:

• Odpowiedzi na zapytania: WPK odpowiada na ustne i pisemne zapytania członków dotyczące kwestii technicznych związanych z etyką, w tym poprzez infolinię telefoniczną.
• Studia przypadków i materiały objaśniające: WPK opracowuje studia przypadków i materiały objaśniające dotyczące konkretnych zagadnień etycznych i zasad postępowania zawodowego. Materiały te są publikowane w czasopiśmie członkowskim WPK.
• Tłumaczenie Kodeksu Etyki IESBA: WPK przetłumaczyła Kodeks Etyki IESBA na język niemiecki, ułatwiając dostęp do tych standardów niemieckim biegłym rewidentom.
• Seminaria i szkolenia: WPK organizuje coroczne seminaria poświęcone obowiązkom zawodowym i etyce postępowania.

Ponadto, w ramach Planu Działania SMO (Statement of Membership Obligations), WPK podejmuje konkretne działania wspierające wdrożenie standardów etycznych, takie jak podnoszenie świadomości na temat standardu NOCLAR (Non-Compliance with Laws and Regulations), udostępnianie tłumaczeń Kodeksu IESBA na język niemiecki oraz organizowanie spotkań informacyjnych z przewodniczącym i pracownikami IESBA oraz kluczowymi interesariuszami w Niemczech.

Przyszłość nadzoru i standardów etycznych

Nadzór nad księgowymi w Niemczech, realizowany głównie przez Wirtschaftsprüferkammer (WPK), jest systemem dynamicznym, który stale ewoluuje w odpowiedzi na zmiany w otoczeniu gospodarczym i regulacyjnym. Dążenie do harmonizacji z międzynarodowymi standardami etycznymi, promowanie świadomości etycznej wśród członków zawodu oraz zapewnienie wsparcia w stosowaniu tych standardów to kluczowe elementy strategii WPK.

W przyszłości można spodziewać się dalszego wzmacniania roli WPK w nadzorze nad jakością usług audytorskich i etycznym postępowaniem biegłych rewidentów. WPK będzie kontynuować swoje działania na rzecz dostosowywania niemieckich regulacji do międzynarodowych standardów, w szczególności Kodeksu Etyki IESBA, oraz aktywnie uczestniczyć w międzynarodowej debacie na temat rozwoju zawodu biegłego rewidenta.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Kto jest odpowiedzialny za nadzór nad księgowymi w Niemczech?

Głównym organem odpowiedzialnym za nadzór nad księgowymi w Niemczech, a konkretnie nad biegłymi rewidentami (Wirtschaftsprüfer), jest Wirtschaftsprüferkammer (WPK), czyli Izba Biegłych Rewidentów.

Czym jest Wirtschaftsprüferkammer (WPK)?

Wirtschaftsprüferkammer (WPK) to samorząd zawodowy zrzeszający biegłych rewidentów i spółki audytorskie w Niemczech. Działa na podstawie Ustawy o biegłych rewidentach (WPO) i jest odpowiedzialna za nadzór, regulację i rozwój zawodu biegłego rewidenta.

Jakie standardy etyczne obowiązują księgowych w Niemczech?

Księgowi w Niemczech, a w szczególności biegli rewidenci, podlegają standardom etycznym określonym w Karcie Zawodowej WPK, która jest opracowywana przez Wirtschaftsprüferkammer. Standardy te są harmonizowane z Międzynarodowym Kodeksem Etyki dla Zawodowych Księgowych (Kodeks Etyki IESBA).

W jaki sposób WPK wspiera swoich członków w kwestiach etycznych?

WPK oferuje szerokie wsparcie, w tym doradztwo techniczne, materiały edukacyjne, tłumaczenia Kodeksu Etyki IESBA, seminaria i szkolenia. Izba aktywnie podnosi świadomość etyczną i pomaga członkom w stosowaniu standardów etycznych w praktyce zawodowej.

Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Nadzór nad księgowymi w Niemczech, możesz odwiedzić kategorię Audyt.