06/12/2024
Oświetlenie awaryjne to kluczowy element bezpieczeństwa w każdym budynku, zarówno komercyjnym, jak i mieszkalnym. Jego zadaniem jest zapewnienie minimalnego poziomu oświetlenia w przypadku awarii zasilania podstawowego, umożliwiając bezpieczną ewakuację i orientację w przestrzeni. W tym artykule szczegółowo omówimy wymogi oświetlenia awaryjnego, normy, przepisy oraz praktyczne aspekty związane z jego instalacją i użytkowaniem, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo i zgodność z obowiązującymi regulacjami.

- Normy i przepisy dotyczące oświetlenia awaryjnego
- Znaki ewakuacyjne – kluczowy element systemu oświetlenia awaryjnego
- Oświetlenie awaryjne – praktyczne aspekty i rodzaje
- Czy oświetlenie awaryjne zużywa dużo prądu? Rozprawiamy się z mitami
- Najczęściej zadawane pytania (FAQ) dotyczące oświetlenia awaryjnego
- Podsumowanie
Normy i przepisy dotyczące oświetlenia awaryjnego
W Polsce, podobnie jak w wielu krajach, oświetlenie awaryjne podlega ściśle określonym normom i przepisom. Najważniejszym dokumentem regulującym te kwestie jest norma PN-EN 1838:2013P „Oświetlenie awaryjne”. Określa ona minimalne wymagania dotyczące oświetlenia awaryjnego w budynkach i na drogach ewakuacyjnych, zapewniając bezpieczne warunki opuszczenia obiektu w sytuacji zagrożenia. Norma ta odnosi się do różnych aspektów, w tym:
- Czas działania oświetlenia awaryjnego: Norma precyzuje minimalny czas działania oświetlenia awaryjnego, który powinien wynosić co najmniej 90 minut. Ten czas jest uważany za wystarczający do przeprowadzenia bezpiecznej ewakuacji w większości sytuacji awaryjnych.
- Poziom natężenia oświetlenia: Wzdłuż dróg ewakuacyjnych, na poziomie podłogi, oświetlenie awaryjne musi zapewniać średnie natężenie oświetlenia nie mniejsze niż 1 luks (lx). W miejscach, gdzie istnieje potencjalne niebezpieczeństwo, takich jak schody czy zmiany poziomu, natężenie oświetlenia powinno być wyższe, minimalnie 5 lx.
- Równomierność oświetlenia: Norma określa również wymagania dotyczące równomierności oświetlenia, aby uniknąć ciemnych punktów i zapewnić dobrą widoczność na całej drodze ewakuacyjnej.
- Lokalizacja punktów oświetleniowych: Punkty oświetlenia awaryjnego muszą być strategicznie rozmieszczone wzdłuż dróg ewakuacyjnych, w pobliżu drzwi wyjściowych, schodów, skrzyżowań korytarzy i innych kluczowych miejsc.
Znaki ewakuacyjne – kluczowy element systemu oświetlenia awaryjnego
Oprócz samego oświetlenia, nieodzownym elementem systemu oświetlenia awaryjnego są znaki ewakuacyjne. Ich zadaniem jest jasne i czytelne wskazanie kierunku ewakuacji. Normy regulują również kwestie dotyczące znaków ewakuacyjnych, w tym:
- Wysokość montażu znaków ewakuacyjnych: Znaki wskazujące wyjścia z drzwi i korytarzy powinny być montowane tak, aby dolna krawędź znaku nie znajdowała się wyżej niż 80 cali (około 203 cm) nad górną krawędzią otworu ewakuacyjnego. W przypadku znaków podłogowych, dolna krawędź znaku powinna znajdować się nie niżej niż 6 cali (około 15 cm) i nie wyżej niż 18 cali (około 46 cm) nad podłogą. Takie umiejscowienie zapewnia dobrą widoczność znaków w różnych warunkach, w tym w zadymieniu.
- Wielkość i czytelność znaków: Normy precyzują minimalne wymiary znaków ewakuacyjnych oraz wymagania dotyczące ich czytelności z określonej odległości. Znaki muszą być wykonane w kontrastowych kolorach (zazwyczaj zielony symbol na białym tle) i być dobrze widoczne nawet w warunkach słabego oświetlenia lub zadymienia.
- Rodzaje znaków ewakuacyjnych: Wyróżnia się różne rodzaje znaków ewakuacyjnych, w tym znaki kierunkowe (wskazujące kierunek ewakuacji), znaki wyjścia ewakuacyjnego oraz znaki informacyjne (np. „Drzwi ewakuacyjne”). Dobór odpowiednich znaków zależy od specyfiki obiektu i dróg ewakuacyjnych.
Oświetlenie awaryjne – praktyczne aspekty i rodzaje
Systemy oświetlenia awaryjnego można podzielić na różne kategorie, w zależności od ich konstrukcji i sposobu działania. Najczęściej spotykane typy to:
- Oświetlenie awaryjne autonomiczne (samodzielne): Każda oprawa oświetleniowa w tym systemie posiada własne źródło zasilania awaryjnego, zazwyczaj akumulator. W przypadku zaniku napięcia sieciowego, oprawa automatycznie przełącza się na zasilanie bateryjne i świeci przez określony czas (minimum 90 minut). Systemy autonomiczne są proste w instalacji i konserwacji, ale mogą być droższe w zakupie ze względu na konieczność zastosowania akumulatorów w każdej oprawie.
- Oświetlenie awaryjne centralne (systemowe): W tym systemie, zasilanie awaryjne jest dostarczane z centralnej baterii akumulatorów do wszystkich opraw oświetleniowych. Systemy centralne są bardziej skomplikowane w instalacji, ale mogą być bardziej ekonomiczne w przypadku dużych obiektów, ponieważ wymagają tylko jednej centralnej baterii. Ponadto, systemy centralne często oferują zaawansowane funkcje monitorowania i testowania, ułatwiając konserwację i zapewniając niezawodność.
- Oprawy oświetleniowe z funkcją awaryjną: Są to standardowe oprawy oświetleniowe, które dodatkowo wyposażone są w moduł awaryjny z akumulatorem. W normalnych warunkach oprawa działa jak zwykłe oświetlenie, a w przypadku awarii zasilania, automatycznie przełącza się na tryb awaryjny. Oprawy z funkcją awaryjną są kompromisem między systemami autonomicznymi i centralnymi, oferując pewną elastyczność i łatwość instalacji.
Czy oświetlenie awaryjne zużywa dużo prądu? Rozprawiamy się z mitami
Często pojawia się pytanie, czy oświetlenie awaryjne zużywa dużo prądu. Wokół tego tematu narosło wiele mitów i nieporozumień. Warto więc wyjaśnić, jak naprawdę wygląda kwestia zużycia energii przez oświetlenie awaryjne.
Przede wszystkim, należy podkreślić, że żarówki awaryjne, zwane również żarówkami rezerwowymi lub żarówkami na wypadek awarii zasilania, są zaprojektowane tak, aby zapewnić oświetlenie w przypadku braku prądu. Ich popularność rośnie ze względu na wygodę, jaką oferują – dostarczają światło, gdy nie ma prądu. Jednak powszechne jest błędne przekonanie, że żarówki awaryjne zużywają więcej energii elektrycznej, co może wpływać na ich użytkowanie. Sprawdźmy, czy to prawda.

Po pierwsze, istotne jest zrozumienie, że żarówki awaryjne występują w różnych typach. Niektóre żarówki awaryjne są zaprojektowane tak, aby zużywały mniej energii niż zwykłe żarówki, podczas gdy inne mogą zużywać więcej energii ze względu na swoją jasność lub rodzaj użytej żarówki. Dlatego ważne jest, aby przed zakupem przeczytać opakowanie lub skonsultować się z ekspertem, aby określić klasę energetyczną żarówki awaryjnej.
Po drugie, żarówki awaryjne są zaprojektowane tak, aby włączały się tylko w przypadku awarii zasilania. Dlatego w normalnych okolicznościach nie zużywają energii elektrycznej. Ta cecha czyni je energooszczędnym i ekonomicznym rozwiązaniem dla właścicieli domów, którzy martwią się zużyciem energii elektrycznej i rachunkami.
Warto wspomnieć, że żarówki awaryjne są zazwyczaj zasilane akumulatorami, które po pełnym naładowaniu wystarczają na określony czas. Czas działania może się różnić w zależności od czynników takich jak jasność żarówki, pojemność akumulatora i częstotliwość używania żarówki. Dlatego ważne jest, aby upewnić się, że akumulator jest w pełni naładowany, aby żarówka mogła zapewnić światło w razie potrzeby.

Podsumowując, żarówki awaryjne nie zużywają więcej energii elektrycznej niż zwykłe żarówki. Są zaprojektowane tak, aby zużywały mniej energii i włączały się tylko podczas awarii zasilania, co czyni je energooszczędnym i ekonomicznym rozwiązaniem oświetleniowym dla właścicieli domów. Jednak ważne jest, aby przed zakupem wziąć pod uwagę klasę energetyczną żarówki awaryjnej i upewnić się, że jej akumulator jest w pełni naładowany, aby zagwarantować jej wydajność.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ) dotyczące oświetlenia awaryjnego
Jak długo powinno świecić oświetlenie awaryjne?
Minimalny czas działania oświetlenia awaryjnego, zgodnie z normą PN-EN 1838:2013P, wynosi 90 minut. W praktyce, niektóre systemy mogą oferować dłuższy czas działania, w zależności od specyfikacji i potrzeb obiektu.
Czy oświetlenie awaryjne zużywa więcej prądu?
Nie, oświetlenie awaryjne, zwłaszcza w trybie czuwania, zużywa minimalne ilości energii elektrycznej. Żarówki awaryjne są zaprojektowane tak, aby były energooszczędne i aktywowały się tylko w przypadku awarii zasilania. W normalnych warunkach, nie pobierają prądu (w przypadku żarówek awaryjnych) lub pobierają minimalną moc na podtrzymanie naładowania akumulatora (w przypadku systemów autonomicznych i centralnych).

Jak często należy testować oświetlenie awaryjne?
Zaleca się regularne testowanie oświetlenia awaryjnego, aby upewnić się, że system działa prawidłowo. Norma PN-EN 1838:2013P zaleca przeprowadzanie testów funkcjonalnych (krótkotrwałych) co miesiąc oraz testów pełnego czasu działania (90 minut) co najmniej raz w roku. Dokładne harmonogramy testów mogą być również określone w lokalnych przepisach i regulacjach.
Podsumowanie
Oświetlenie awaryjne to niezbędny element bezpieczeństwa w każdym budynku. Zrozumienie wymagań, norm i przepisów dotyczących oświetlenia awaryjnego jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników obiektu i uniknięcia potencjalnych problemów prawnych. Pamiętaj o regularnym testowaniu systemu oświetlenia awaryjnego i dbaj o jego sprawność, aby w sytuacji awaryjnej, oświetlenie awaryjne mogło spełnić swoją kluczową rolę – zapewnić bezpieczeństwo i umożliwić bezpieczną ewakuację.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Wymogi oświetlenia awaryjnego: Kompleksowy przewodnik, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.