29/09/2025
W dzisiejszych czasach, dbałość o środowisko naturalne staje się coraz ważniejsza. W sektorze rolniczym, jednym z kluczowych aspektów ochrony środowiska jest właściwe gospodarowanie odpadami. W Polsce, system BDO, czyli Baza Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami, odgrywa istotną rolę w monitorowaniu i regulowaniu tego procesu. Wielu rolników zastanawia się, czy i jakie obowiązki nakłada na nich ten system. W tym artykule przybliżymy temat BDO dla rolników, wyjaśniając, kogo dotyczy rejestracja, jakie są związane z nią obowiązki oraz jak prawidłowo prowadzić ewidencję odpadów.

Kto musi zarejestrować się w BDO?
Nie wszyscy rolnicy automatycznie podlegają obowiązkowi rejestracji w Rejestrze BDO. Kluczowym kryterium jest powierzchnia gospodarstwa rolnego. Zgodnie z Ustawą o odpadach, obowiązek wpisu do BDO dotyczy rolników gospodarujących na powierzchni powyżej 75 hektarów użytków rolnych. Warto podkreślić, że pod uwagę brane są łączne użytki rolne, a więc zarówno grunty orne, jak i trwałe użytki zielone. Dodatkowo, istotne jest pojęcie „gospodarowania” – obejmuje ono zarówno grunty własnościowe, jak i dzierżawione. Jeśli więc suma użytków rolnych, którymi rolnik gospodaruje (własność i dzierżawa), przekracza 75 hektarów, rejestracja w BDO jest obowiązkowa.
Rolnicy gospodarujący na mniejszym areale, poniżej 75 hektarów, są zwolnieni z obowiązku rejestracji w BDO oraz z ewidencjonowania odpadów innych niż komunalne. Jednakże, warto pamiętać, że przepisy dotyczące gospodarki odpadami dotyczą wszystkich, niezależnie od wielkości gospodarstwa. Nawet mniejsi rolnicy powinni dbać o środowisko i właściwie postępować z odpadami.
Obowiązki rolników zarejestrowanych w BDO
Rejestracja w BDO dla rolników gospodarujących na powierzchni powyżej 75 hektarów wiąże się z konkretnymi obowiązkami. Najważniejsze z nich to:
- Wpis do Rejestru BDO: Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o wpis do Rejestru BDO. Wniosek ten należy skierować do Urzędu Marszałkowskiego właściwego dla województwa, w którym znajduje się gospodarstwo rolne.
- Ewidencja odpadów: Rolnicy zarejestrowani w BDO są zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów niekomunalnych wytwarzanych w gospodarstwie. Dotyczy to między innymi folii rolniczych, opakowań po środkach ochrony roślin, nawozach, olejach i smarach. Ewidencję prowadzi się za pomocą systemu BDO.
- Numer rejestrowy BDO na dokumentach:Numer rejestrowy BDO, który rolnik otrzymuje po wpisie do rejestru, musi być umieszczany na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością. Dotyczy to w szczególności faktur VAT wystawianych w ramach działalności rolniczej.
- Przechowywanie dokumentacji: Dokumentacja związana z ewidencją odpadów (spisy odpadów, karty przekazania odpadów, karty ewidencji odpadów) powinna być przechowywana przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została sporządzona.
- Udostępnianie dokumentacji na żądanie: Rolnik jest zobowiązany do udostępniania dokumentacji związanej z ewidencją odpadów na żądanie organów uprawnionych do kontroli.
- Sprawozdawczość roczna: Raz w roku, do 15 marca, rolnicy zarejestrowani w BDO muszą składać roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami. Sprawozdanie to składa się do Marszałka Województwa za pośrednictwem systemu BDO. Nawet jeśli w danym roku nie wytworzono odpadów, należy złożyć tzw. sprawozdanie zerowe.
Jakie odpady podlegają ewidencji?
Ewidencja odpadów w systemie BDO dotyczy odpadów niekomunalnych wytwarzanych w gospodarstwie rolnym. Najczęściej spotykanymi rodzajami odpadów podlegających ewidencji w rolnictwie są:
- Opakowania po środkach ochrony roślin (np. butelki, kanistry, worki po herbicydach, fungicydach, insektycydach).
- Opakowania po nawozach mineralnych (np. worki po nawozach azotowych, fosforowych, potasowych).
- Folie rolnicze (np. folie kiszonkarskie, folie do sianokiszonki, folie okrywowe).
- Sznurki rolnicze (np. sznurki do snopowiązałek, sznurki do pras).
- Opony (np. opony od ciągników, maszyn rolniczych).
- Oleje i smary (np. zużyte oleje silnikowe, oleje hydrauliczne, smary).
- Akumulatory.
- Odpady z tworzyw sztucznych inne niż opakowania i folie (np. uszkodzone elementy maszyn rolniczych, rury irygacyjne).
Ważne jest, aby pamiętać, że tego typu odpady nie mogą być traktowane jako odpady komunalne i nie mogą być oddawane do punktów odbioru odpadów komunalnych. Nie można ich również utylizować na własną rękę, np. poprzez spalanie czy zakopywanie, ponieważ stanowią one zagrożenie dla środowiska. Właściwa ewidencja i utylizacja tych odpadów poprzez system BDO jest kluczowa dla ochrony środowiska.
Uproszczona i pełna ewidencja odpadów
System BDO przewiduje dwa rodzaje ewidencji odpadów: uproszczoną i pełną. Rodzaj ewidencji zależy od ilości wytwarzanych odpadów. Uproszczoną ewidencję odpadów, z wykorzystaniem jedynie karty przekazania odpadów (KPO), mogą prowadzić rolnicy, którzy:
- Wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kilogramów rocznie.
- Wytwarzają odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie.
Jeśli roczne ilości wytwarzanych odpadów przekraczają te limity, rolnik jest zobowiązany do prowadzenia pełnej ewidencji odpadów, która obejmuje zarówno karty przekazania odpadów (KPO), jak i karty ewidencji odpadów (KEO). Karta ewidencji odpadów jest dokumentem, w którym rejestruje się wszystkie operacje związane z odpadami, od ich wytworzenia, poprzez magazynowanie, aż po przekazanie do dalszego zagospodarowania.
Tabela porównawcza – Uproszczona vs. Pełna ewidencja odpadów:
| Rodzaj ewidencji | Odpady niebezpieczne (rocznie) | Odpady inne niż niebezpieczne (rocznie) | Dokumentacja |
|---|---|---|---|
| Uproszczona | Do 100 kg | Do 5 ton | Karta Przekazania Odpadów (KPO) |
| Pełna | Powyżej 100 kg | Powyżej 5 ton | Karta Przekazania Odpadów (KPO) i Karta Ewidencji Odpadów (KEO) |
Sprawozdawczość roczna i konsekwencje braku rejestracji lub sprawozdania
Jak już wspomniano, rolnicy zarejestrowani w BDO mają obowiązek składania rocznego sprawozdania o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami do 15 marca każdego roku. Sprawozdanie to jest składane elektronicznie za pośrednictwem systemu BDO do Marszałka Województwa. Nawet jeśli w danym roku nie wytworzono żadnych odpadów, należy złożyć tzw. sprawozdanie zerowe.
Niezłożenie sprawozdania w terminie lub brak rejestracji w BDO w przypadku obowiązku, może skutkować karami finansowymi. Zgodnie z Kodeksem wykroczeń, za niezłożenie sprawozdania w terminie grozi grzywna do 5 000 zł. W przypadku poważniejszych naruszeń przepisów dotyczących gospodarki odpadami, kary mogą być znacznie wyższe.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
- Czy wszyscy rolnicy muszą być zarejestrowani w BDO?
- Nie, obowiązek rejestracji w BDO dotyczy rolników gospodarujących na powierzchni powyżej 75 hektarów użytków rolnych.
- Co wlicza się do powierzchni 75 hektarów?
- Do powierzchni 75 hektarów wlicza się łączne użytki rolne, czyli grunty orne i trwałe użytki zielone, zarówno własne, jak i dzierżawione.
- Jakie odpady rolnicze podlegają ewidencji w BDO?
- Ewidencji podlegają odpady niekomunalne, takie jak opakowania po środkach ochrony roślin i nawozach, folie rolnicze, sznurki, opony, oleje i smary, akumulatory i inne odpady z tworzyw sztucznych.
- Co to jest sprawozdanie zerowe w BDO?
- Sprawozdanie zerowe to roczne sprawozdanie o odpadach, które należy złożyć, nawet jeśli w danym roku w gospodarstwie nie wytworzono żadnych odpadów.
- Do kiedy trzeba złożyć roczne sprawozdanie BDO?
- Roczne sprawozdanie BDO należy złożyć do 15 marca każdego roku.
- Gdzie można uzyskać więcej informacji o BDO dla rolników?
- Szczegółowe informacje o BDO dla rolników można znaleźć na stronach internetowych Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Urzędów Marszałkowskich. Warto również skontaktować się z doradcą rolniczym lub księgowym specjalizującym się w rolnictwie.
Podsumowanie
System BDO stanowi istotne narzędzie w gospodarce odpadami w rolnictwie. Rolnicy gospodarujący na powierzchni powyżej 75 hektarów powinni pamiętać o obowiązku rejestracji w BDO, prowadzeniu ewidencji odpadów i sprawozdawczości rocznej. Prawidłowe postępowanie z odpadami rolniczymi jest nie tylko wymogiem prawnym, ale przede wszystkim wyrazem dbałości o środowisko naturalne i przyszłe pokolenia. Warto zapoznać się ze swoimi obowiązkami i działać zgodnie z przepisami, aby uniknąć kar i przyczynić się do ochrony naszej planety.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do BDO dla rolników: Obowiązki i Ewidencja Odpadów, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.
