14/03/2025
Sprawy o alimenty często kojarzą się z długotrwałym i stresującym postępowaniem sądowym. Jednak istnieje szybsza i mniej kosztowna alternatywa – ugoda alimentacyjna zawarta u notariusza. To rozwiązanie, które zyskuje na popularności, pozwalając rodzicom na polubowne ustalenie warunków wsparcia finansowego dla dziecka. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu rozwiązaniu, omawiając koszty, procedurę oraz korzyści płynące z zawarcia ugody alimentacyjnej u notariusza.

- Co to jest umowa alimentacyjna?
- Co powinna zawierać umowa alimentacyjna?
- Ile kosztuje ugoda alimentacyjna u notariusza?
- Sąd czy ugoda alimentacyjna u notariusza?
- Czy można zrzec się alimentów u notariusza?
- Czy warto spisać alimenty u notariusza?
- Umowa alimentacyjna – wzór dokumentu
- Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Co to jest umowa alimentacyjna?
Umowa alimentacyjna, inaczej ugoda alimentacyjna, to porozumienie zawarte pomiędzy osobą zobowiązaną do płacenia alimentów (najczęściej rodzicem) a osobą uprawnioną do ich otrzymywania (dzieckiem, reprezentowanym przez drugiego rodzica lub opiekuna prawnego). Kluczowym aspektem jest forma zawarcia umowy – musi ona zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Taka forma nadaje umowie szczególną moc prawną, zbliżoną do wyroku sądu. Ważne jest, aby obie strony zgodziły się na zawarcie ugody i jej warunki. W przeciwnym razie konieczne będzie postępowanie sądowe.
Umowa alimentacyjna reguluje zakres i sposób realizacji obowiązku alimentacyjnego. Dotyczy ona świadczeń finansowych przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb uprawnionego. W przypadku dzieci, alimenty mają na celu pokrycie kosztów utrzymania i wychowania. Warto podkreślić, że umowa notarialna dotyczy jedynie kwestii finansowych, a nie reguluje np. kwestii opieki nad dzieckiem.

Co powinna zawierać umowa alimentacyjna?
Aby umowa alimentacyjna była ważna i skuteczna, musi zawierać określone elementy. Podstawowe z nich to:
- Oznaczenie stron umowy: Dokładne dane osobowe obu stron – imiona, nazwiska, numery PESEL, adresy zamieszkania. W przypadku dziecka, stroną umowy jest dziecko reprezentowane przez rodzica lub opiekuna prawnego.
- Przedmiot umowy: Jasne określenie, że przedmiotem umowy jest realizacja obowiązku alimentacyjnego.
- Wysokość alimentów: Konkretna kwota świadczeń alimentacyjnych, wyrażona w złotych. Warto określić, czy kwota jest kwotą netto czy brutto.
- Termin i sposób płatności: Określenie, do kiedy i w jaki sposób alimenty mają być płacone (np. przelewem na konto bankowe, do określonego dnia miesiąca).
- Oświadczenie o poddaniu się egzekucji: Kluczowy element, który nadaje umowie moc tytułu wykonawczego. Osoba zobowiązana do alimentów oświadcza, że w razie braku płatności dobrowolnie poddaje się egzekucji. Dzięki temu, w przypadku zaległości, uprawniony może bezpośrednio skierować sprawę do komornika, bez konieczności ponownego procesu sądowego.
Dodatkowo, warto rozważyć umieszczenie w umowie klauzuli dotyczącej waloryzacji alimentów. Może to być mechanizm automatycznego podwyższania alimentów o określony wskaźnik (np. inflacji) lub procent w określonych odstępach czasu. Takie rozwiązanie pozwala uniknąć konieczności ponownego negocjowania lub sądowego podwyższania alimentów w przyszłości.
Ile kosztuje ugoda alimentacyjna u notariusza?
Koszty notarialne związane z zawarciem ugody alimentacyjnej są zazwyczaj niższe niż koszty postępowania sądowego. Wysokość taksy notarialnej jest regulowana przepisami i zależy od wartości przedmiotu umowy. W przypadku umów alimentacyjnych, wartość przedmiotu umowy jest obliczana na podstawie rocznej kwoty alimentów.
Orientacyjne koszty ugody alimentacyjnej u notariusza:
- Dla alimentów do 1000 zł miesięcznie: około 100 zł taksy notarialnej.
- Dla alimentów powyżej 1000 zł miesięcznie: około 1% rocznej kwoty alimentów, plus VAT.
Należy pamiętać, że do taksy notarialnej należy doliczyć podatek VAT (23%) oraz koszty wypisów aktu notarialnego. Dokładny koszt najlepiej ustalić bezpośrednio w kancelarii notarialnej, przedstawiając wysokość ustalonych alimentów.

Sąd czy ugoda alimentacyjna u notariusza?
Wybór między drogą sądową a ugodą notarialną zależy od okoliczności i relacji między stronami. Poniższa tabela przedstawia porównanie obu rozwiązań:
Kryterium | Postępowanie Sądowe | Ugoda Alimentacyjna u Notariusza |
---|---|---|
Czas trwania | Długotrwałe, kilka miesięcy, a nawet lat | Szybkie, zazwyczaj jedna wizyta u notariusza |
Koszty | Wyższe (opłaty sądowe, koszty adwokata, koszty dowodowe) | Niższe (taksa notarialna) |
Stres i emocje | Wysokie, konfliktowe, formalne | Niskie, polubowne, mniej formalne |
Wymagana zgoda stron | Nie zawsze, sąd rozstrzyga spór | Konieczna zgoda obu stron |
Moc prawna | Wyrok sądu - tytuł wykonawczy | Akt notarialny z poddaniem się egzekucji - tytuł wykonawczy |
Możliwość egzekucji | Egzekucja komornicza na podstawie wyroku | Egzekucja komornicza na podstawie aktu notarialnego |
Kiedy warto wybrać ugodę notarialną?
- Gdy obie strony są zgodne co do wysokości alimentów i warunków ich płatności.
- Gdy zależy nam na szybkim i polubownym rozwiązaniu sprawy.
- Gdy chcemy uniknąć długotrwałego i stresującego postępowania sądowego.
- Gdy relacje między stronami są poprawne i umożliwiają negocjacje.
Kiedy konieczne jest postępowanie sądowe?
- Gdy strony nie mogą dojść do porozumienia co do wysokości alimentów.
- Gdy jedna ze stron nie zgadza się na polubowne rozwiązanie.
- Gdy sprawa jest bardziej skomplikowana i wymaga szczegółowego postępowania dowodowego.
Czy można zrzec się alimentów u notariusza?
W kontekście umów alimentacyjnych u notariusza często pojawia się pytanie o możliwość zrzeczenia się alimentów. Należy wyraźnie podkreślić, że nie można zrzec się alimentów na dziecko. Obowiązek alimentacyjny wobec dziecka jest prawem dziecka, a nie rodzica. Rodzice nie mogą zawierać umów, które zrzekałyby się tego prawa w imieniu dziecka. Nawet akt notarialny o zrzeczeniu się alimentów na dziecko byłby nieważny.
Podobnie, nie można skutecznie zrzec się alimentów od byłego małżonka u notariusza. Prawo do alimentów małżonka po rozwodzie również jest prawem osobistym i nie można go zrzec w drodze umowy notarialnej. Możliwe jest natomiast zawarcie ugody, w której uprawniony zrzeka się przyszłych roszczeń alimentacyjnych, ale taka ugoda musi być zatwierdzona przez sąd i jest możliwa tylko w wyjątkowych okolicznościach.
Czy warto spisać alimenty u notariusza?
Zawarcie ugody alimentacyjnej u notariusza jest zdecydowanie wartościowym rozwiązaniem w wielu sytuacjach. Przede wszystkim, pozwala na szybkie i polubowne uregulowanie kwestii alimentów, unikając długotrwałego i kosztownego postępowania sądowego. Akt notarialny ma moc tytułu wykonawczego, co zapewnia bezpieczeństwo prawne i ułatwia ewentualną egzekucję alimentów w przyszłości. Dodatkowo, ugoda notarialna jest mniej formalna i stresująca niż proces sądowy, co sprzyja zachowaniu dobrych relacji między rodzicami, co jest szczególnie ważne dla dobra dziecka.

Zalety ugody alimentacyjnej u notariusza:
- Szybkość i sprawność procedury.
- Niższe koszty w porównaniu z postępowaniem sądowym.
- Polubowny charakter i mniejszy stres.
- Moc prawna aktu notarialnego jako tytułu wykonawczego.
- Możliwość elastycznego ustalenia warunków alimentów.
Umowa alimentacyjna – wzór dokumentu
Ugoda alimentacyjna u notariusza ma formę aktu notarialnego i powinna zawierać następujące elementy:
- Data i miejsce sporządzenia aktu.
- Dane osobowe stron umowy (wierzyciela i dłużnika).
- Oświadczenie o zawarciu umowy alimentacyjnej.
- Wysokość alimentów (kwota, waluta).
- Sposób i termin płatności alimentów (np. do dnia X każdego miesiąca, przelewem na konto).
- Oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego.
- Podpisy stron (lub ich pełnomocników).
Warto pamiętać, że wzór umowy alimentacyjnej jest ogólny, a konkretne postanowienia powinny być dostosowane do indywidualnej sytuacji stron. Dlatego zaleca się skorzystanie z pomocy notariusza lub adwokata przy sporządzaniu umowy.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
- Czy umowę alimentacyjną u notariusza można zmienić?
- Tak, umowę alimentacyjną można zmienić. Wymaga to zawarcia kolejnej ugody notarialnej lub wystąpienia do sądu o zmianę wysokości alimentów.
- Co się stanie, jeśli dłużnik nie będzie płacił alimentów ustalonych w ugodzie notarialnej?
- W takim przypadku, na podstawie aktu notarialnego, można wszcząć postępowanie egzekucyjne bezpośrednio u komornika, bez konieczności kierowania sprawy do sądu.
- Czy do zawarcia ugody alimentacyjnej u notariusza potrzebna jest zgoda obojga rodziców?
- Tak, zawarcie ugody alimentacyjnej u notariusza wymaga zgody obu rodziców.
- Czy umowa alimentacyjna u notariusza jest ważna bez nadania klauzuli wykonalności?
- Umowa jest ważna, ale aby móc wszcząć egzekucję komorniczą, konieczne jest nadanie jej klauzuli wykonalności przez sąd. Jest to jednak formalność, która przebiega szybko i sprawnie.
Podsumowując, ugoda alimentacyjna u notariusza to szybkie, efektywne i stosunkowo niedrogie rozwiązanie dla rodziców, którzy są zgodni co do kwestii alimentów. Pozwala uniknąć stresu związanego z procesem sądowym i zapewnia pewność prawną ustaleń. Jeżeli obie strony są gotowe na porozumienie, warto rozważyć tę formę uregulowania obowiązku alimentacyjnego.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Ugoda alimentacyjna u notariusza - koszty i korzyści, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.