Kary za Nieprawidłowy Remanent: Co Grozi?

Remanent, znany również jako spis z natury, to obowiązkowa czynność dla wielu przedsiębiorców na koniec roku. Jest to nie tylko formalność, ale przede wszystkim istotny element prawidłowego rozliczenia podatkowego. Wiele firm zastanawia się, jakie konsekwencje niesie za sobą zaniedbanie tego obowiązku lub popełnienie błędów w spisie. W tym artykule szczegółowo omówimy, co grozi za zły remanent i jak uniknąć potencjalnych kar.

Czym Jest Remanent i Dlaczego Jest Tak Ważny?

Remanent to dokładny spis z natury wszystkich składników majątku obrotowego przedsiębiorstwa na określony dzień, najczęściej na koniec roku podatkowego, czyli na 31 grudnia. Obejmuje on przede wszystkim towary handlowe, materiały, wyroby gotowe, półprodukty i braki produkcyjne. Celem remanentu jest ustalenie realnej wartości zapasów firmy, co ma bezpośredni wpływ na obliczenie dochodu i należnego podatku dochodowego.

Spis z natury jest porównywany z remanentem z poprzedniego roku. Wzrost wartości remanentu oznacza zwiększenie dochodu, a tym samym potencjalnie wyższy podatek do zapłacenia. Z kolei spadek wartości remanentu skutkuje obniżeniem dochodu i potencjalnie niższym podatkiem. Dlatego dokładność remanentu ma kluczowe znaczenie dla prawidłowości rozliczeń.

Kiedy Należy Wykonać Remanent?

Standardowo remanent wykonuje się na koniec roku podatkowego. Jednak przepisy dopuszczają możliwość sporządzenia spisu z natury również w trakcie roku, na przykład w połowie roku. Taki remanent śródroczny może być korzystny, gdy stan zapasów jest znacznie niższy niż na koniec roku. Pozwala to na obniżenie zaliczki na podatek dochodowy i zwiększenie płynności finansowej firmy. Co istotne, remanent śródroczny nie wymaga zgłoszenia do urzędu skarbowego.

Dla firm prowadzących pełną księgowość, inwentaryzacja jest bardziej rozbudowana i obejmuje nie tylko towary i materiały, ale również środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych, papiery wartościowe, środki trwałe oraz nieruchomości inwestycyjne.

Jak Prawidłowo Sporządzić Spis z Natury?

Sporządzenie remanentu to proces składający się z kilku etapów. Przede wszystkim należy dokładnie policzyć wszystkie składniki majątku objęte spisem. Następnie należy sporządzić arkusz spisu z natury, w którym należy uwzględnić:

• Szczegółowy opis poszczególnych pozycji (nazwa towaru, materiału itp.).
• Jednostkę miary.
• Ilość stwierdzoną w spisie.
• Cenę jednostkową zakupu lub nabycia (ewentualnie cenę rynkową, jeśli jest niższa).
• Wartość wynikającą z przemnożenia ilości przez cenę jednostkową.
• Łączną wartość spisu z natury.

Przedsiębiorcy będący czynnymi podatnikami VAT wyceniają remanent w wartości netto, natomiast pozostali w wartości brutto. Wycena spisu z natury powinna nastąpić w ciągu 14 dni od dnia zakończenia spisu.

Ważne jest, aby spis z natury był sporządzony w sposób trwały i staranny, bez poprawek i skreśleń. Dokument powinien być podpisany przez osobę sporządzającą spis oraz osobę odpowiedzialną za jego przeprowadzenie.

Remanent w Działalności Usługowej

Przedsiębiorcy prowadzący działalność usługową również mogą być zobowiązani do sporządzenia remanentu. Obowiązek ten wystąpi, jeśli w ramach działalności wykorzystują materiały. W takim przypadku spisowi podlegają te materiały. Jeśli działalność usługowa nie wiąże się z wykorzystaniem materiałów, stan remanentu będzie wynosił „0”.

Kary za Brak Remanentu lub Błędy w Spisie

Brak sporządzonego remanentu na koniec roku lub nieujęcie go w księgach rachunkowych jest traktowane jako wykroczenie skarbowe związane z nieprawidłowym prowadzeniem księgi przychodów i rozchodów. Za takie wykroczenie grozi mandat karny w wysokości od 175 zł do 3500 zł (w 2024 roku). Wysokość mandatu zależy od okoliczności sprawy, w tym od stopnia zawinienia i skali nieprawidłowości.

Co więcej, jeśli urząd skarbowy podczas kontroli stwierdzi, że brak remanentu lub nieprawidłowości w spisie wynikają z chęci ukrycia nierzetelności i zaniżenia podatku, podatnik może być pociągnięty do odpowiedzialności karno-skarbowej. W takim przypadku oprócz zarzutu nierzetelnego prowadzenia ksiąg, może zostać postawiony zarzut oszustwa skarbowego, co wiąże się z znacznie poważniejszymi konsekwencjami, w tym karą grzywny, a nawet karą pozbawienia wolności.

Samo wpisanie do księgi jedynie sumy remanentu, bez szczegółowego spisu, również jest uznawane za wykroczenie.

Braki w Remanencie a Koszty Uzyskania Przychodu

Podczas spisu z natury mogą ujawnić się braki w zapasach. Rozróżnia się braki zawinione i niezawinione. Braki niezawinione, wynikające na przykład z kradzieży, zdarzeń losowych, naturalnych ubytków towarów (np. wysychanie), mogą być nadal zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, pod warunkiem odpowiedniego udokumentowania (np. protokół policyjny, protokół strat).

Natomiast braki zawinione, powstałe z winy pracownika lub przedsiębiorcy (np. wskutek zaniedbania, niegospodarności), nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Jak Uniknąć Kar Za Błędy w Remanencie?

Aby uniknąć kar za nieprawidłowy remanent, należy przede wszystkim rzetelnie i dokładnie podejść do tego obowiązku. Oto kilka kluczowych zasad:

• Zaplanuj i przygotuj się do spisu z natury. Zapewnij odpowiednią liczbę osób do przeprowadzenia spisu, przygotuj arkusze spisowe, długopisy, kalkulatory.
• Dokładnie policz wszystkie składniki majątku objęte spisem. Upewnij się, że nic nie zostało pominięte.
• Prawidłowo wyceń spis z natury, zgodnie z obowiązującymi przepisami (ceny zakupu/nabycia lub rynkowe).
• Sporządź czytelny i trwały arkusz spisu z natury, bez skreśleń i poprawek.
• Ujmij remanent w księdze przychodów i rozchodów w terminie.
• Przechowuj dokumentację remanentu przez wymagany okres (zwykle 5 lat).

W przypadku wątpliwości co do prawidłowego sporządzenia remanentu, warto skorzystać z pomocy biura rachunkowego lub doradcy podatkowego.

Podsumowanie

Remanent to istotny element rozliczeń rocznych, którego nie można lekceważyć. Nieprawidłowy remanent lub jego brak może skutkować karami finansowymi, a w skrajnych przypadkach nawet odpowiedzialnością karno-skarbową. Dlatego tak ważne jest, aby podejść do spisu z natury z należytą starannością i dbałością o szczegóły. Prawidłowo sporządzony remanent to gwarancja zgodności z przepisami podatkowymi i uniknięcie niepotrzebnych problemów z urzędem skarbowym. Pamiętaj, że nawet jeśli Twoja firma nie posiada towarów handlowych, w wielu przypadkach musisz sporządzić remanent zerowy, aby dopełnić formalności.

Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Kary za Nieprawidłowy Remanent: Co Grozi?, możesz odwiedzić kategorię Księgowość.