06/12/2024
Każdemu z nas zdarza się zapomnieć o ważnych terminach, a sprawy urzędowe, w tym podatki, nie są wyjątkiem. Czy brak rozliczenia kryptowalut musi oznaczać automatyczne kary? Czy opóźnienie w zapłacie podatku zawsze wiąże się z sankcjami karno-skarbowymi? Na szczęście istnieje sposób, aby uniknąć najsurowszych konsekwencji – jest nim czynny żal. W tym artykule wyjaśnimy, czym jest czynny żal, kiedy i jak go złożyć, a przede wszystkim, jak może on uchronić Cię przed odpowiedzialnością za ewentualne niedopatrzenia w rozliczeniach kryptowalut.

Czym jest czynny żal i po co się go składa?
Przepisy podatkowe nakładają na nas szereg obowiązków. Rozliczenie podatkowe, wykazanie dochodów i kosztów, a następnie zapłata podatku – wszystko to musi być zrealizowane w określonym terminie. Co więcej, deklaracje i inne dokumenty muszą być sporządzone prawidłowo. Co jednak, jeśli zapomnisz o rozliczeniu kryptowalut lub pierwotne rozliczenie nie uwzględniało wszystkich transakcji?
Teoretycznie, a czasem i praktycznie, grozi Ci odpowiedzialność karno-skarbowa. W przypadku mniejszych przewinień może to być mandat lub grzywna. Poważniejsze uchybienia mogą skutkować nawet karą ograniczenia lub pozbawienia wolności! Brzmi poważnie, prawda? Jednak jest sposób, aby uniknąć tych najgorszych scenariuszy.
Na szczęście, prawo przewiduje instytucję czynnego żalu. To swego rodzaju „przyznanie się do winy” przed urzędem skarbowym, zanim ten sam urząd sam wykryje Twoje niedopatrzenie. Jeśli więc zapomniałeś złożyć deklarację w terminie, nie zapłaciłeś podatku od kryptowalut, a urząd skarbowy jeszcze się z Tobą nie skontaktował w tej sprawie, czynny żal może być Twoją deską ratunku.
Aby czynny żal był skuteczny, musisz spełnić kilka warunków. Przede wszystkim, powinieneś złożyć oświadczenie o popełnieniu czynu zabronionego, czyli właśnie czynny żal, a także dopełnić formalności, których zaniedbałeś – złożyć zaległą deklarację PIT-38 i zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami. Czynny żal to nic innego jak dokument, w którym przyznajesz się do nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych.
Co powinien zawierać czynny żal?
Czynny żal powinien zawierać kilka kluczowych elementów. Przede wszystkim, Twoje dane osobowe oraz dokładny opis uchybień, których się dopuściłeś. Warto wskazać, jakich podatków i jakiego okresu dotyczą Twoje zaniedbania. Idealnie byłoby odwołać się do konkretnych przepisów Kodeksu karnego skarbowego, ale nie jest to obowiązkowe. Wystarczy jasny i zrozumiały opis, na przykład: „Niezłożenie deklaracji PIT-38 za rok 2023 oraz niewpłacenie wynikającego z niej podatku w ustawowym terminie”.
Kolejnym ważnym elementem czynnego żalu jest uzasadnienie. Choć nie jest to obligatoryjne, warto krótko wyjaśnić, dlaczego doszło do niedopełnienia formalności. Czy było to roztargnienie, natłok obowiązków, a może brak wiedzy o konieczności rozliczenia kryptowalut? Uczciwe wyjaśnienie może działać na Twoją korzyść. Jeśli nie wiedziałeś o obowiązku podatkowym, przyznanie się do niewiedzy jest lepsze niż wymyślanie skomplikowanych wymówek.
W czynnym żalu nie zapomnij o oświadczeniu, że dołączasz zaległą deklarację lub wpłacasz zaległy podatek wraz z odsetkami. To kluczowe, aby pokazać, że nie tylko przyznajesz się do błędu, ale również aktywnie go naprawiasz. Dodatkowo, warto zawrzeć informację, że nie działałeś w porozumieniu z innymi osobami w celu popełnienia czynu zabronionego.
Kiedy złożyć czynny żal?
Zasadą jest – im szybciej, tym lepiej. Czynny żal jest skuteczny tylko wtedy, gdy złożysz go, zanim urząd skarbowy sam rozpocznie postępowanie w Twojej sprawie. Decydujący jest moment, w którym urząd podejmie pierwsze czynności zmierzające do wykrycia Twojego przewinienia. Może to być wezwanie do złożenia wyjaśnień, kontrola podatkowa, czy jakiekolwiek inne działanie urzędu.
Jeśli przypomnisz sobie o zaległej deklaracji lub podatku dopiero po otrzymaniu pisma z urzędu skarbowego, czynny żal może nie być już skuteczny. W takiej sytuacji urząd może nałożyć na Ciebie karę, np. mandat. Dlatego, jeśli tylko zorientujesz się, że masz zaległości w rozliczeniach kryptowalut, nie zwlekaj i jak najszybciej złóż czynny żal.
Kiedy zapłacić zaległy podatek? Czy musisz zapłacić odsetki od zaległości podatkowej?
Czynny żal nie zwalnia Cię z obowiązku zapłaty podatku oraz odsetek za zwłokę. To ważne – przyznanie się do błędu to jedno, ale naprawienie szkody to drugie. Zgodnie z przepisami, podatek powinieneś zapłacić najpóźniej w terminie wyznaczonym przez urząd skarbowy. Zwykle, po złożeniu czynnego żalu i zaległej deklaracji, urząd wyśle Ci wezwanie do zapłaty zaległości wraz z odsetkami.

Jednak, aby uniknąć dodatkowych wezwań i pokazać dobrą wolę, rekomenduje się zapłatę podatku i odsetek jeszcze przed lub w tym samym dniu, w którym składasz czynny żal. Możesz samodzielnie obliczyć odsetki za zwłokę, korzystając z kalkulatorów odsetek podatkowych dostępnych online. Zapłata całości należności od razu, wraz z czynnym żalem, jest najlepszym rozwiązaniem.
Czynny żal tylko elektronicznie?
Zastanawiasz się, w jakiej formie złożyć czynny żal? Przepisy dopuszczają formę pisemną lub ustną do protokołu. Jednak w praktyce, forma ustna jest rzadko wybierana, zwłaszcza w przypadku rozliczeń podatkowych. Najczęściej wybierana jest forma pisemna.
Czynny żal w formie pisemnej możesz złożyć osobiście w urzędzie skarbowym, na biurze podawczym, lub wysłać pocztą. W przypadku wysyłki pocztą, pamiętaj o zachowaniu potwierdzenia nadania. Dobrze jest również skorzystać z opcji potwierdzenia odbioru (tzw. żółta kartka), aby mieć pewność, że czynny żal dotarł do urzędu.
Coraz popularniejsza staje się forma elektroniczna. Czynny żal można złożyć online, korzystając z platformy ePUAP (Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej) i formularza pisma ogólnego. Możesz również skorzystać z tzw. portalu podatkowego, czyli e-Urzędu Skarbowego. Forma elektroniczna jest wygodna i szybka, a jednocześnie spełnia wymogi formy pisemnej.
Niezależnie od wybranej formy, pamiętaj, aby do czynnego żalu dołączyć zaległą lub skorygowaną deklarację PIT-38.
Czynny żal a podatek od kryptowalut
Czy czynny żal ma zastosowanie w przypadku niezapłaconego podatku od kryptowalut? Oczywiście, że tak! Jeśli w przeszłości kupowałeś lub sprzedawałeś kryptowaluty i nie wiedziałeś o obowiązku podatkowym, lub po prostu zapomniałeś o rozliczeniu tych transakcji, czynny żal jest jak najbardziej właściwym rozwiązaniem. Działa on tak samo, jak w przypadku każdego innego podatku.
W czynnym żalu dotyczącym transakcji kryptowalutowych powinny znaleźć się wszystkie wcześniej wymienione elementy. Opisz dokładnie, jakich transakcji dotyczy niedopatrzenie, za jaki rok podatkowy i jaki rodzaj podatku. Przykładowe naruszenia przepisów w kontekście kryptowalut to:
- Niezłożenie w terminie deklaracji PIT-38.
- Niewykazanie w PIT-38 za dany rok dochodu ze sprzedaży kryptowalut.
- Niewpłacenie w terminie podatku dochodowego od osób fizycznych wynikającego z PIT-38.
- Uporczywe niewpłacanie podatku dochodowego z PIT-38.
- Zawyżenie kwoty zwrotu podatku z powodu niewykazania dochodu z kryptowalut.
Pamiętaj, że czynny żal jest skuteczny, jeśli złożysz go, zanim urząd skarbowy dowie się o Twoim niedopatrzeniu. Dlatego nie czekaj, aż urząd sam Cię „znajdzie”. Im szybciej zareagujesz, tym większa szansa na uniknięcie kary.
Czynny żal – wzór czynnego żalu od transakcji kryptowalutowych
Teraz już wiesz, czym jest czynny żal, kiedy go złożyć i co powinien zawierać. Znasz również specyfikę czynnego żalu w kontekście podatku od kryptowalut. Pamiętaj, że czynny żal to Twoje prawo i narzędzie, które może uchronić Cię przed poważnymi konsekwencjami finansowymi i prawnymi. Nie bój się przyznać do błędu i naprawić swoje niedopatrzenia. Lepiej późno niż wcale, a czynny żal daje Ci szansę na „czystą kartę” w relacjach z urzędem skarbowym.
Pamiętaj, że pobierając wzór czynnego żalu zapisujesz się na nasz cryptonewsletter.
Być może zainteresują Cię również artykuły na temat podatku od kryptowalut:
https://msztax.pl/podatek-od-kryptowalut-2020-2021-5-najczesciej-zadawanych-pytan/
https://msztax.pl/podatek-od-kryptowalut-5-najwazniejszych-info/
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Czynny żal a kryptowaluty: uniknij kary!, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.