Kwota wolna od zaliczki na podatek: Kiedy nie płacisz zaliczek?

System podatkowy w Polsce opiera się na regularnym odprowadzaniu zaliczek na podatek dochodowy. Jednak istnieją sytuacje, w których podatnicy są zwolnieni z tego obowiązku. Zrozumienie przepisów dotyczących kwoty wolnej od zaliczki jest kluczowe dla prawidłowego rozliczania się z fiskusem i optymalizacji swoich finansów. W tym artykule omówimy szczegółowo, do jakiej kwoty dochodu nie pobiera się zaliczki na podatek, zarówno w kontekście emerytur i rent, jak i działalności gospodarczej.

Kto może skorzystać z kwoty wolnej od zaliczki?

Zwolnienie z obowiązku płacenia zaliczek na podatek dochodowy dotyczy dwóch głównych grup podatników:

• Emerytów i rencistów, których roczny dochód nie przekracza określonej kwoty.
• Przedsiębiorców, u których kwota zaliczki na podatek jest niższa niż pewien próg.

Przyjrzyjmy się bliżej obu tym grupom.

Kwota wolna od zaliczki dla emerytów i rencistów

Dla emerytów i rencistów istnieje możliwość złożenia wniosku o niepobieranie zaliczki na podatek dochodowy, jeśli ich roczny dochód z emerytury lub renty nie przekracza 30 000 zł. To rozwiązanie jest szczególnie korzystne dla osób z niższymi świadczeniami, ponieważ pozwala na zwiększenie bieżących wypłat.

Jak złożyć wniosek o niepobieranie zaliczki?

Aby skorzystać z tego uprawnienia, należy złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) specjalny wniosek o nazwie EPD-21. Wniosek ten można złożyć na kilka sposobów:

• Osobiście w dowolnej placówce ZUS.
• Listownie, wysyłając wniosek pocztą.
• Elektronicznie poprzez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.

Formularz EPD-21 jest dostępny w placówkach ZUS oraz na stronie internetowej ZUS w zakładce „wzory formularzy”. Warto zaznaczyć, że wniosek jest ważny do momentu jego wycofania lub złożenia innego wniosku podatkowego. W przypadku zmiany okoliczności mających wpływ na obliczenie zaliczki, należy zaktualizować wniosek.

Co się stanie po złożeniu wniosku EPD-21?

Złożenie wniosku EPD-21 ma konkretne konsekwencje:

• Do momentu przekroczenia progu 30 000 zł sumy wypłaconych świadczeń w danym roku, ZUS nie będzie pobierał zaliczek na podatek dochodowy od emerytury lub renty oraz świadczeń dodatkowych, takich jak trzynasta i czternasta emerytura.
• Po przekroczeniu progu 30 000 zł, ZUS zacznie pobierać miesięczne zaliczki na podatek od dalszych wypłat świadczeń.
• W kolejnym roku podatnik otrzyma od ZUS formularz PIT-11A, który jest informacją o dochodach i pobranych zaliczkach.
• PIT-11A można rozliczyć samodzielnie w urzędzie skarbowym lub skorzystać z usługi Twój e-PIT, gdzie zeznanie PIT-37 jest generowane automatycznie.

Przykład wpływu wniosku EPD-21 na wypłatę emerytury

Poniższa tabela przedstawia przykładowe wyliczenia dla emerytury brutto w wysokości 2100 zł miesięcznie (25 200 zł rocznie), pokazując różnicę w wypłatach przed i po złożeniu wniosku EPD-21:

Jak widać z tabeli, złożenie wniosku EPD-21 nie wpływa na wysokość miesięcznej emerytury netto, ponieważ ta już mieści się poniżej progu 30 000 zł rocznie. Jednak znacząco zwiększa wypłatę trzynastej emerytury, ponieważ zaliczka na podatek nie jest pobierana, co w tym przykładzie daje dodatkowe 166 zł do wypłaty.

Minimalna zaliczka na podatek dla przedsiębiorców i próg 1000 zł

Przedsiębiorcy również mogą skorzystać z przepisów dotyczących minimalnej zaliczki na podatek dochodowy. Zgodnie z przepisami, podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej nie mają obowiązku wpłacania zaliczki, jeżeli kwota zaliczki należnej za dany miesiąc lub kwartał nie przekracza 1000 zł. Jest to istotne ułatwienie, szczególnie dla mniejszych firm i osób rozpoczynających działalność.

Zasady obliczania i wpłacania zaliczek przez przedsiębiorców

Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych (skala podatkowa) lub podatkiem liniowym (19%) mają obowiązek odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego. Zaliczki mogą być miesięczne lub kwartalne, w zależności od statusu podatnika i preferencji.

Zaliczki miesięczne

Obowiązek wpłacania zaliczek miesięcznych powstaje, począwszy od miesiąca, w którym dochody przedsiębiorcy przekroczyły kwotę 30 000 zł od początku roku. Próg 30 000 zł wynika z ilorazu kwoty zmniejszającej podatek (3600 zł) i najniższej stawki podatku (12%).

Zaliczka za pierwszy miesiąc, w którym dochód przekroczył próg, obliczana jest od nadwyżki dochodu ponad 30 000 zł. Zaliczki za kolejne miesiące ustalane są jako różnica między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek wpłaconych za poprzednie miesiące.

Przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym również wpłacają zaliczki miesięczne, obliczając je jako różnicę między podatkiem należnym od dochodu od początku roku (obliczanym stawką 19%) a sumą zaliczek za poprzednie miesiące.

Zaliczki kwartalne

Mali podatnicy i podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą mogą wybrać kwartalne wpłacanie zaliczek. Zasady są analogiczne do zaliczek miesięcznych, ale rozliczenie następuje co kwartał. Obowiązek wpłacania zaliczki kwartalnej powstaje od kwartału, w którym dochody przekroczyły 30 000 zł od początku roku.

Mały podatnik to przedsiębiorca, którego przychód ze sprzedaży (wraz z VAT) w poprzednim roku podatkowym nie przekroczył równowartości 2 000 000 euro. W 2025 roku limit ten wynosi 8 569 000 zł (za rok 2024). Podatnik rozpoczynający działalność to osoba, która w roku rozpoczęcia działalności i w ciągu dwóch lat poprzedzających nie prowadziła działalności gospodarczej (ani jej małżonek, jeśli istniała wspólność majątkowa).

Próg 1000 zł dla zaliczek – kiedy nie trzeba płacić

Kluczową zmianą wprowadzoną w 2018 roku jest przepis, który zwalnia przedsiębiorców z obowiązku wpłacania zaliczki, jeśli podatek należny od dochodu od początku roku, pomniejszony o sumę wpłaconych zaliczek, nie przekracza 1000 zł. Jeżeli kwota przekroczy 1000 zł, wpłacie podlega różnica między podatkiem należnym a sumą wpłaconych zaliczek.

Warto podkreślić, że jest to prawo, a nie obowiązek. Przedsiębiorca może, ale nie musi, wpłacać zaliczkę, jeśli jest ona niższa niż 1000 zł. Decyzja należy do podatnika i nie wymaga informowania urzędu skarbowego.

Przykład zastosowania progu 1000 zł

Załóżmy, że zaliczka na podatek dochodowy za styczeń 2025 roku przedsiębiorcy wynosi 950 zł. Ponieważ kwota ta jest niższa niż 1000 zł, przedsiębiorca może, ale nie musi wpłacać tej zaliczki do urzędu skarbowego. Załóżmy, że zaliczka za luty 2025 roku wynosi 200 zł. W tym przypadku, suma zaliczek za styczeń i luty wynosi 1150 zł. Ponieważ ta suma przekracza 1000 zł, przedsiębiorca ma obowiązek wpłacić różnicę, czyli 1150 zł - suma dotychczas wpłaconych zaliczek (w tym przypadku 0 zł, jeśli nie wpłacił styczniowej) = 1150 zł. W praktyce, za luty przedsiębiorca powinien wpłacić 1150 zł, pokrywając zaległą zaliczkę styczniową i bieżącą lutową.

Podsumowanie

Zrozumienie przepisów dotyczących kwoty wolnej od zaliczki na podatek jest ważne zarówno dla emerytów i rencistów, jak i przedsiębiorców. Dla emerytów i rencistów, wniosek EPD-21 i próg 30 000 zł rocznego dochodu pozwalają na zwiększenie bieżących wypłat. Dla przedsiębiorców, próg 1000 zł minimalnej zaliczki i możliwość kwartalnych rozliczeń stanowią istotne ułatwienie, szczególnie na początku działalności. Warto regularnie śledzić zmiany w przepisach podatkowych i korzystać z dostępnych uprawnień, aby optymalizować swoje rozliczenia i finanse.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

1. Czy muszę składać wniosek EPD-21 co roku?

Nie, wniosek EPD-21 jest ważny do momentu jego wycofania lub zmiany. Nie trzeba go składać co roku, chyba że zmienią się okoliczności mające wpływ na obliczenie zaliczki.

2. Co się stanie, jeśli mój dochód emerytalny przekroczy 30 000 zł w trakcie roku?

ZUS zacznie pobierać zaliczki na podatek od miesiąca, w którym suma wypłaconych świadczeń przekroczy 30 000 zł.

3. Czy próg 1000 zł dla minimalnej zaliczki przedsiębiorców dotyczy każdej zaliczki miesięcznej/kwartalnej oddzielnie?

Nie, próg 1000 zł odnosi się do różnicy między podatkiem należnym od początku roku a sumą wpłaconych zaliczek. Jeśli ta różnica nie przekracza 1000 zł, nie ma obowiązku wpłaty. Jednak gdy przekroczy, należy wpłacić całą różnicę.

4. Czy mogę zrezygnować z kwartalnych zaliczek i przejść na miesięczne?

Tak, mali podatnicy i nowi przedsiębiorcy mogą wybrać kwartalne zaliczki, ale mogą również zrezygnować z tej formy i przejść na zaliczki miesięczne. Należy poinformować o tym urząd skarbowy.

5. Gdzie znajdę aktualne formularze EPD-21 i inne wnioski podatkowe?

Formularze EPD-21 oraz inne wnioski i oświadczenia podatkowe można pobrać w każdej placówce ZUS lub ze strony internetowej ZUS w zakładce „wzory formularzy”. Formularze podatkowe dla przedsiębiorców są dostępne na stronach Ministerstwa Finansów i urzędów skarbowych.

Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Kwota wolna od zaliczki na podatek: Kiedy nie płacisz zaliczek?, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.