22/11/2024
W dzisiejszych czasach bezgotówkowych transakcji, terminy takie jak „płatność kartą” i „przelew bankowy” są na porządku dziennym. Choć oba służą do transferu środków pieniężnych, istotne jest zrozumienie, że płatność kartą nie jest traktowana jako przelew bankowy. Różnice między nimi są fundamentalne i mają znaczenie zarówno dla konsumentów, jak i przedsiębiorców, szczególnie w kontekście księgowości i rozliczeń.

Czym jest przelew bankowy?
Przelew bankowy, znany również jako transfer bankowy, to elektroniczny sposób przekazywania środków pieniężnych z jednego rachunku bankowego na inny. Aby dokonać przelewu, nadawca (zleceniodawca) musi posiadać rachunek bankowy i zlecić swojemu bankowi przekazanie określonej kwoty na rachunek odbiorcy (beneficjenta). Kluczowe elementy przelewu to:
- Rachunek nadawcy i odbiorcy: Przelew wymaga posiadania rachunków bankowych przez obie strony transakcji.
- Dane odbiorcy: Nadawca musi znać numer rachunku bankowego odbiorcy, a często także jego imię i nazwisko lub nazwę firmy.
- Zlecenie przelewu: Przelew inicjowany jest przez nadawcę poprzez złożenie zlecenia w banku – osobiście, online lub telefonicznie.
- Banki jako pośrednicy: Banki nadawcy i odbiorcy pośredniczą w transakcji, zapewniając bezpieczeństwo i prawidłowość przepływu środków.
Przelewy bankowe są powszechnie wykorzystywane do różnych celów, takich jak:
- Opłacanie rachunków (np. za prąd, gaz, internet).
- Przelewy wynagrodzeń.
- Płatności za zakupy online (tradycyjny przelew).
- Przekazywanie środków między osobami fizycznymi.
Czym jest płatność kartą?
Płatność kartą, w przeciwieństwie do przelewu, wykorzystuje kartę płatniczą (debetową lub kredytową) jako narzędzie inicjujące transakcję. Karta płatnicza jest powiązana z rachunkiem bankowym, ale płatność kartą nie jest bezpośrednim przelewem z rachunku na rachunek. Proces płatności kartą jest bardziej złożony i angażuje więcej podmiotów:
- Karta płatnicza: Fizyczna karta lub jej wirtualny odpowiednik, wydana przez bank lub instytucję finansową.
- Terminal płatniczy (POS) lub bramka płatności online: Urządzenie lub system umożliwiający akceptację płatności kartą przez sprzedawcę.
- Agent rozliczeniowy (Acquirer): Instytucja finansowa współpracująca z sprzedawcą, która przetwarza transakcje kartowe.
- Organizacja płatnicza (np. Visa, Mastercard): Sieć płatnicza, która pośredniczy między bankiem wydawcą karty a agentem rozliczeniowym.
- Bank wydawca karty (Issuer): Bank, który wydał kartę płatniczą klientowi.
Proces płatności kartą w uproszczeniu wygląda następująco:
- Klient zbliża kartę do terminala lub wprowadza dane karty w bramce płatności online.
- Terminal/bramka łączy się z agentem rozliczeniowym i przesyła dane transakcji.
- Agent rozliczeniowy kieruje zapytanie do organizacji płatniczej.
- Organizacja płatnicza kontaktuje się z bankiem wydawcą karty, aby sprawdzić dostępność środków i autoryzować transakcję.
- Bank wydawca karty odpowiada organizacji płatniczej, przekazując decyzję o autoryzacji.
- Agent rozliczeniowy informuje terminal/bramkę o wyniku autoryzacji.
- Jeśli transakcja jest autoryzowana, płatność jest zatwierdzana, a sprzedawca otrzymuje potwierdzenie.
- Rozliczenie transakcji następuje zazwyczaj w późniejszym czasie, a środki są przekazywane na rachunek sprzedawcy przez agenta rozliczeniowego.
Kluczowe różnice między płatnością kartą a przelewem bankowym
Podsumowując, główne różnice między płatnością kartą a przelewem bankowym można przedstawić w tabeli:
Kryterium | Przelew bankowy | Płatność kartą |
---|---|---|
Narzędzie inicjujące płatność | Zlecenie przelewu (bezpośrednio z rachunku bankowego) | Karta płatnicza (pośrednio przez sieć płatniczą) |
Wymagane dane | Numer rachunku bankowego odbiorcy | Dane karty płatniczej (numer karty, data ważności, CVV/CVC) |
Szybkość realizacji | Zwykle 1-2 dni robocze (przelewy krajowe), przelewy ekspresowe – szybciej | Natychmiastowa (autoryzacja w czasie rzeczywistym) |
Koszty | Możliwe opłaty za przelew, szczególnie przelewy zagraniczne lub ekspresowe | Zazwyczaj bezpłatne dla konsumenta (koszty ponosi sprzedawca) |
Odwracalność transakcji | Trudniejsza do odwrócenia, wymaga kontaktu z bankiem i zgody odbiorcy | Możliwość chargebacku w określonych sytuacjach (np. oszustwo, niezgodność towaru z opisem) |
Pośrednicy | Banki nadawcy i odbiorcy | Agent rozliczeniowy, organizacja płatnicza, bank wydawca karty |
Zastosowanie | Opłacanie rachunków, przelewy wynagrodzeń, większe transakcje | Płatności w sklepach stacjonarnych i internetowych, mniejsze transakcje |
Podobieństwa między płatnością kartą a przelewem bankowym
Mimo istotnych różnic, płatność kartą i przelew bankowy mają również pewne cechy wspólne:
- Elektroniczna forma płatności: Oba sposoby są bezgotówkowe i wykorzystują elektroniczne systemy do transferu środków.
- Zmniejszenie obiegu gotówki: Obie metody przyczyniają się do ograniczenia użycia gotówki w obrocie gospodarczym.
- Dostępność: Oba są powszechnie dostępne i akceptowane w wielu miejscach.
- Rejestracja transakcji: Zarówno płatności kartą, jak i przelewy bankowe są rejestrowane w historii rachunku bankowego, co ułatwia kontrolę finansową i księgowanie.
Aspekty księgowe: Konto księgowe i Asiento contable
Z punktu widzenia księgowości, zarówno płatności kartą, jak i przelewy bankowe wpływają na przepływy pieniężne firmy i są rejestrowane w kontach księgowych. Różnice pojawiają się jednak w szczegółach rejestracji księgowej (Asiento contable).
Przelew bankowy jest zazwyczaj prostszy do zaksięgowania. W przypadku płatności za fakturę, księgowanie może wyglądać następująco:
- Debet (Dt): Konto kosztów lub aktywów (zależnie od rodzaju płatności).
- Kredyt (Ct): Konto bankowe (zmniejszenie środków na rachunku).
Płatność kartą, szczególnie dla sprzedawców, może być nieco bardziej skomplikowana ze względu na udział agenta rozliczeniowego i opłaty transakcyjne. Księgowanie może obejmować:
- Debet (Dt): Konto bankowe (wpływ środków pomniejszony o opłaty).
- Debet (Dt): Konto kosztów finansowych (opłaty transakcyjne).
- Kredyt (Ct): Konto sprzedaży lub należności (zależnie od momentu księgowania).
Warto zaznaczyć, że szczegółowe zapisy księgowe mogą różnić się w zależności od specyfiki działalności, systemu księgowego i polityki rachunkowości firmy. Kluczowe jest jednak prawidłowe rozpoznanie rodzaju transakcji i jej właściwe ujęcie w rejestrach księgowych.
Często zadawane pytania (FAQ)
P: Czy płatność kartą online to przelew?
O: Nie, płatność kartą online, podobnie jak płatność kartą w sklepie stacjonarnym, nie jest przelewem bankowym. Wykorzystuje ona infrastrukturę sieci kart płatniczych, a nie system przelewów bankowych.
P: Czy przelew BLIK jest traktowany jako płatność kartą czy przelew?
O: BLIK jest systemem płatności mobilnych, który może być wykorzystywany zarówno do płatności online, jak i w sklepach stacjonarnych. Technicznie, płatność BLIK jest bardziej zbliżona do przelewu natychmiastowego, ale inicjowana jest za pomocą aplikacji mobilnej i kodu BLIK, a nie numeru rachunku bankowego. Nie jest to jednak tradycyjna płatność kartą.
P: Czy mogę zapłacić kartą za przelew bankowy?
O: Zazwyczaj nie jest możliwe bezpośrednie zapłacenie kartą za przelew bankowy. Przelewy bankowe są inicjowane z rachunku bankowego, a nie z karty płatniczej. Jednak niektóre serwisy internetowe oferują możliwość zasilenia konta, z którego następnie można wykonać przelew, za pomocą karty płatniczej. W takim przypadku płatność kartą jest pierwszym krokiem, a przelew jest osobną operacją.
P: Jak sprawdzić, czy płatność kartą została zaksięgowana na koncie bankowym?
O: Wszystkie transakcje kartowe i przelewy bankowe są rejestrowane w historii rachunku bankowego. Można sprawdzić wyciąg z konta bankowego online lub w placówce banku, aby zweryfikować zaksięgowanie płatności kartą lub przelewu.
Podsumowanie
Podsumowując, płatność kartą nie jest przelewem bankowym, choć oba są elektronicznymi metodami płatności. Różnią się mechanizmem działania, zaangażowanymi podmiotami i aspektami księgowymi. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla prawidłowego zarządzania finansami, rozliczeń i ewidencji księgowej. Wybór między płatnością kartą a przelewem bankowym zależy od konkretnej sytuacji, preferencji użytkownika oraz dostępnych opcji płatności.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Płatność kartą a przelew bankowy: Kluczowe różnice, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.