24/05/2025
Prowadzenie działalności gospodarczej często wiąże się z wykorzystaniem samochodu firmowego. W trakcie eksploatacji pojazdu mogą jednak zajść zmiany w sposobie jego użytkowania, co implikuje konieczność dokonania korekty odliczonego podatku VAT. Niniejszy artykuł szczegółowo omawia zasady wykazywania korekty VAT w JPK_VAT przy sprzedaży samochodu osobowego, bazując na obowiązujących przepisach i przykładach.

Kiedy korekta VAT jest konieczna?
Zgodnie z art. 90b ustawy o VAT, korekta podatku naliczonego jest wymagana w określonych sytuacjach związanych ze zmianą przeznaczenia samochodu firmowego. Dotyczy to przypadków, gdy:
- Podatnik nabył samochód z pełnym prawem do odliczenia VAT, deklarując jego wykorzystanie wyłącznie do działalności gospodarczej, a następnie w okresie korekty zaczyna używać go również do celów prywatnych.
- Podatnik nabył samochód z ograniczonym do 50% prawem do odliczenia VAT, a w okresie korekty dokonuje jego sprzedaży opodatkowanej lub przeznacza go do użytku wyłącznie w działalności gospodarczej.
Okres korekty VAT
Okres korekty VAT jest ściśle określony i zależy od wartości początkowej samochodu. Liczy się od miesiąca nabycia, importu lub oddania pojazdu do użytkowania i wynosi:
- 60 miesięcy - dla samochodów o wartości początkowej przekraczającej 15.000 zł.
- 12 miesięcy - dla samochodów o wartości początkowej nieprzekraczającej 15.000 zł.
Sprzedaż samochodu a korekta VAT in plus
Szczególnie istotna jest sytuacja sprzedaży samochodu firmowego w okresie korekty. Jeżeli samochód był wykorzystywany do celów mieszanych (służbowych i prywatnych) i od zakupu odliczono 50% VAT, a następnie zostanie sprzedany (sprzedaż opodatkowana 23% VAT), podatnik ma prawo do korekty in plus. Uznaje się bowiem, że od momentu sprzedaży do końca okresu korekty samochód jest wykorzystywany wyłącznie do celów firmowych. Korekta dotyczy nieodliczonej części VAT przy nabyciu pojazdu i dokonywana jest w deklaracji JPK_VAT za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż.
Przykład 1: Korekta VAT in plus przy sprzedaży samochodu
W kwietniu 2020 r. podatnik zakupił samochód osobowy za 80.000 zł netto + 18.400 zł VAT. Odliczył 50% VAT, tj. 9.200 zł. Samochód sprzedano w grudniu 2022 r. Korekta in plus wynosi 4.293,33 zł [(9.200 zł × 28 miesięcy): 60 miesięcy]. Korektę należy wykazać w JPK_VAT za grudzień 2022 r. w polach K_44 i P_44.
Zmiana przeznaczenia samochodu a korekta VAT in minus
Z kolei, gdy podatnik miał pełne prawo do odliczenia VAT (100%) przy nabyciu samochodu, który był wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej (zgłoszenie VAT-26, ewidencja przebiegu), a w okresie korekty zmieni przeznaczenie na cele mieszane, powstaje obowiązek korekty in minus. Korekta zmniejsza odliczony VAT i jest dokonywana w deklaracji JPK_VAT za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana przeznaczenia.

Przykład 2: Korekta VAT in minus przy zmianie przeznaczenia samochodu
W listopadzie 2020 r. podatnik nabył samochód za 100.000 zł netto + 23.000 zł VAT (100% odliczenia). Od 1 grudnia 2022 r. samochód służy celom mieszanym. Korekta VAT wynosi: - 23.000 zł × 50% = 11.500 zł, - (11.500 zł × 35 miesięcy): 60 miesięcy = 6.708,33 zł. Podatnik musi obniżyć VAT naliczony w JPK_VAT za grudzień 2022 r. o 6.708,33 zł.
Wykazywanie korekty VAT w JPK_VAT
Korekta VAT, zarówno in plus, jak i in minus, związana ze sprzedażą lub zmianą przeznaczenia samochodu osobowego, wykazywana jest w ewidencji JPK_VAT w części dotyczącej podatku naliczonego. Konkretne pola, w których należy ująć korektę, to:
- Pola K_44 i P_44 - w przypadku korekty podatku naliczonego.
Należy pamiętać, że korekta dotyczy wyłącznie podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu samochodu. Nie obejmuje ona wydatków eksploatacyjnych, paliwa, rat leasingowych czy innych kosztów użytkowania, które rozliczane są na bieżąco.
Faktury korygujące a korekta VAT
W kontekście korekty VAT warto wspomnieć o fakturach korygujących. Faktura korygująca jest wystawiana w przypadku zmiany ceny, rabatów, zwrotów towarów lub pomyłek na fakturze pierwotnej. Moment rozliczenia faktury korygującej w VAT zależy od charakteru korekty (zwiększająca czy zmniejszająca podstawę opodatkowania) oraz przyczyny jej wystawienia (błąd czy nowe okoliczności).

Tabela 1. Moment ujęcia faktury korygującej sprzedaż
Faktura korygująca | Ujęcie na gruncie VAT |
---|---|
Zwiększająca (błąd zaniżający VAT) | Okres faktury pierwotnej |
Zwiększająca (inne przyczyny) | Data wystawienia korekty |
Zmniejszająca (błąd zawyżający VAT) | Data uzgodnienia warunków korekty z nabywcą |
Zmniejszająca (inne przyczyny np. rabat) | Data uzgodnienia warunków korekty z nabywcą |
VAT-26 a zmiana przeznaczenia pojazdu
Zgłoszenie VAT-26 jest kluczowe dla możliwości pełnego odliczenia VAT od samochodu firmowego. W przypadku zmiany przeznaczenia pojazdu (np. z wyłącznego użytku firmowego na mieszany), konieczna jest aktualizacja informacji VAT-26. Termin aktualizacji to ostatni dzień miesiąca, w którym nastąpiła zmiana. Częste zmiany przeznaczenia mogą wzbudzić zainteresowanie organów skarbowych, dlatego należy dokładnie przemyśleć decyzję o zmianie sposobu wykorzystywania samochodu.
Podsumowanie
Prawidłowe wykazanie korekty VAT przy sprzedaży samochodu osobowego w JPK_VAT wymaga znajomości przepisów dotyczących korekty, okresów korekty oraz zasad rozliczania faktur korygujących. Kluczowe jest również terminowe zgłaszanie zmian w wykorzystaniu samochodu poprzez aktualizację VAT-26. Zastosowanie się do przedstawionych zasad pozwoli uniknąć błędów w rozliczeniach VAT i potencjalnych problemów z organami skarbowymi.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
- Czy korekta VAT dotyczy wszystkich wydatków związanych z samochodem?
- Nie, korekta VAT dotyczy tylko wydatków na nabycie, import lub wytworzenie samochodu. Nie obejmuje kosztów eksploatacyjnych, paliwa, leasingu.
- W jakim okresie wykazuje się korektę VAT w JPK_VAT?
- Korektę wykazuje się w deklaracji JPK_VAT za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana przeznaczenia lub sprzedaż samochodu.
- Co to jest VAT-26 i kiedy należy je zaktualizować?
- VAT-26 to informacja o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie w działalności gospodarczej. Aktualizacji VAT-26 dokonuje się w przypadku zmiany przeznaczenia pojazdu, najpóźniej do końca miesiąca, w którym zmiana nastąpiła.
- Czy zawsze muszę dokonywać korekty VAT in plus przy zmianie przeznaczenia na 100% firmowe?
- Nie, korekta in plus jest prawem, a nie obowiązkiem. Możesz z niej skorzystać, ale nie musisz.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Korekta VAT przy sprzedaży auta osobowego w JPK_VAT, możesz odwiedzić kategorię VAT.