30/11/2024
W dzisiejszym dynamicznym świecie biznesu, efektywne zarządzanie dokumentacją jest kluczowe dla sprawnego funkcjonowania każdej organizacji. Jednym z fundamentów porządku w dokumentach, szczególnie w obszarze finansów i księgowości, jest dekretacja dokumentów. Czym dokładnie jest ten proces i dlaczego odgrywa tak istotną rolę? Ten artykuł ma za zadanie kompleksowo wyjaśnić zagadnienie dekretacji, szczególnie w kontekście dokumentów księgowych.

- Czym właściwie jest dekretacja postępowania?
- Dowód księgowy – fundament księgowości
- Na czym polega dekretowanie dokumentów?
- Cel dekretowania dokumentów
- Dekretacja dokumentów papierowych i elektronicznych
- Dekretacja – przykłady zastosowania
- Dekretacja dokumentów księgowych – obowiązek ustawowy
- Techniki dokumentowania zapisów księgowych – dekretacja faktur i dokumentów
- Dekretacja elektroniczna – przyszłość księgowości
Czym właściwie jest dekretacja postępowania?
Zgodnie z definicją słownikową, dekretacja to „notatka na podaniu, korespondencji itp. dotycząca sposobu załatwienia sprawy”. W kontekście obiegu dokumentów w firmie, dekretacja jest więc pojęciem o szerokim zakresie. Dotyczy różnorodnych dokumentów i pism, nie tylko księgowych, ale także sądowych, archiwalnych i wielu innych, które przepływają przez poszczególne działy i instytucje.
Dekretacja postępowania polega na wykonaniu przez osobę odpowiedzialną adnotacji na piśmie wpływającym do firmy. Ta adnotacja wskazuje konkretnego pracownika lub komórkę organizacyjną, która jest odpowiedzialna za dalsze zajęcie się daną sprawą. Czasami dekret uzupełniany jest o dodatkowe wskazówki dotyczące sposobu postępowania oraz terminu realizacji zadania.
Każda organizacja powinna mieć jasno określone zasady dekretowania dokumentów. Te zasady precyzują, w jaki sposób dokumenty mają być dekretowane, jakie informacje muszą znaleźć się w dekrecie, oraz kto jest odpowiedzialny za ten proces. W przypadku dokumentów papierowych, dekretacja często realizowana jest przy użyciu pieczątek, choć podpis osoby dekretującej jest zawsze niezbędny. W środowisku cyfrowym, dekretacja przybiera formę elektroniczną.
W niektórych obszarach, takich jak księgowość, dekretowanie dokumentów jest obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa, konkretnie z Ustawy o Rachunkowości. Dekretacja jest również powszechna w administracji publicznej i sądownictwie. Ogólnie rzecz biorąc, dekretacja dokumentów jest kluczowym elementem sprawnego zarządzania dokumentacją, pomagającym uniknąć chaosu, usprawnić obieg informacji i przyspieszyć procesy decyzyjne w organizacji.
Dowód księgowy – fundament księgowości
Zanim przejdziemy do szczegółów dekretacji dokumentów księgowych, warto zrozumieć, czym jest dowód księgowy. Dowody księgowe to dokumenty lub zapisy, które stanowią podstawę ewidencji księgowej. Służą one do rejestrowania operacji finansowych i gospodarczych zachodzących w przedsiębiorstwie.
Dowody księgowe są niezbędne do prowadzenia dokładnej i rzetelnej księgowości. Umożliwiają identyfikację źródła i celu każdej transakcji finansowej, ułatwiają kontrolę nad przychodami i wydatkami oraz dostarczają aktualnych informacji o sytuacji finansowej firmy. Możemy wyróżnić różne rodzaje dowodów księgowych:
- Dowody zewnętrzne własne: Wystawiane przez jednostkę i przekazywane kontrahentom (np. faktury sprzedaży, rachunki, noty księgowe).
- Dowody zewnętrzne obce: Otrzymywane przez jednostkę od kontrahentów zewnętrznych (np. faktury zakupu, rachunki).
- Dowody wewnętrzne: Dokumenty związane z obiegiem wewnętrznym w jednostce (np. listy płac, rozliczenia umów, dokumenty kasowe, magazynowe, dotyczące środków trwałych).
- Dowody zbiorcze: Dokumenty sumujące zapisy z danego okresu (np. raport kasowy).
Ustawa o Rachunkowości precyzuje, jakie elementy powinien zawierać dowód księgowy. Należą do nich:
- Określenie rodzaju i numer identyfikacyjny dowodu.
- Określenie stron transakcji (nazwy, adresy).
- Opis operacji gospodarczej i jej wartość.
- Datę dokonania operacji i datę sporządzenia dowodu.
- Podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów.
- Stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych (dekretacja), wraz z podpisem osoby odpowiedzialnej.
Na czym polega dekretowanie dokumentów?
Dekretacja dokumentów zazwyczaj dotyczy dokumentów wpływających do firmy. Szczegółowa procedura dekretacji powinna być opisana w instrukcji kancelaryjnej obowiązującej w danej organizacji. Typowy proces dekretacji obejmuje:
- Rejestrację pisma wpływającego do kancelarii i przekazanie go do dekretacji.
- Dekretowanie dokumentu przez kierownika lub inną upoważnioną osobę.
- Przekazanie zadekretowanego pisma z sekretariatu do właściwej komórki organizacyjnej.
Warto zaznaczyć, że dekretacja dokumentu może być procesem wieloetapowym. Jeśli kierownik komórki organizacyjnej, której pierwotnie przydzielono sprawę, uzna, że właściwsza będzie inna komórka, może dokonać ponownej dekretacji i przekazać dokument dalej. Jednak ponowna dekretacja nie może modyfikować pierwotnych ustaleń dotyczących sposobu załatwienia sprawy i terminu realizacji. Takie zmiany może wprowadzić tylko osoba, która dokonała pierwszej dekretacji.
Cel dekretowania dokumentów
Dekretacja dokumentów pełni funkcję kontrolną i ma na celu weryfikację rzetelności i kompletności dokumentów, a także wykrycie potencjalnych błędów. Kontrola w ramach dekretacji obejmuje różne aspekty:
- Kontrola merytoryczna: Sprawdzenie zgodności treści dokumentu z rzeczywistym przebiegiem zdarzenia gospodarczego. Na przykład, kierownik działu sprawdza, czy faktura zakupu odpowiada faktycznie dokonanemu zakupowi.
- Kontrola rachunkowa: Weryfikacja poprawności obliczeń w dokumencie, np. sprawdzenie stawek VAT, sum i kwot. Zwykle przeprowadzana przez księgowego.
- Kontrola formalna: Sprawdzenie, czy dokument zawiera wszystkie wymagane elementy, jest prawidłowo wypełniony i zgodny z obowiązującymi w firmie zasadami i standardami.
Dekretacja dokumentów papierowych i elektronicznych
Dekretacja dotyczy zarówno dokumentów w formie papierowej, jak i elektronicznej. W przypadku dokumentów elektronicznych, dekretacja jest potwierdzana podpisem elektronicznym i danymi identyfikującymi osobę dekretującą. Dla dokumentów papierowych, adnotacja dekretacyjna jest zazwyczaj wykonywana odręcznie, uzupełniana datą i podpisem osoby upoważnionej. Tradycyjna, ręczna dekretacja ma tę zaletę, że eliminuje ryzyko uszkodzenia lub zagubienia istotnej adnotacji w obiegu dokumentów.
Sposób przeprowadzania dekretacji jest indywidualny dla każdej firmy i wynika z ustalonych wewnętrznych procedur. Pomimo postępującej komputeryzacji, wiele przedsiębiorstw nadal korzysta z tradycyjnego systemu ręcznej dekretacji, uzupełnianej datą i podpisem. Proces ręczny można usprawnić poprzez wykorzystanie gotowych pieczątek dekretacyjnych, które przyspieszają wpisywanie standardowych informacji.
W przypadku dekretacji elektronicznej, wykorzystanie programów komputerowych jest bardzo wygodne i efektywne. Zaleca się, aby system generował wydruk zawierający wszystkie niezbędne elementy dekretacji, w tym powiązanie z zapisami w dzienniku (numer pozycji). Przepisy nie wymagają powielania informacji i ręcznego zapisywania ich, jeśli system elektroniczny zapewnia odpowiednią dokumentację. Ostateczna decyzja o formie dekretacji – ręcznej czy elektronicznej – należy do kierownika jednostki, który ustala wewnętrzne procedury.

Dekretacja – przykłady zastosowania
Najbardziej powszechnym przykładem zastosowania dekretacji jest księgowość. Obowiązek dekretacji w księgowości dotyczy każdej firmy prowadzącej ewidencję księgową zgodnie z Ustawą o Rachunkowości. Nie ma wyjątków od tej reguły. Każda firma korzysta z systemu finansowo-księgowego, a dekretowanie dokumentów umożliwia ujęcie każdego zdarzenia gospodarczego w tym systemie.
Osoba odpowiedzialna za dekretację oznacza dokument podczas dekretowania zdarzenia gospodarczego. Bez dekretacji, przeniesienie dokumentu, np. faktury kosztowej, do systemu księgowego jest niemożliwe. Dekret księgowy musi zawierać numery kont księgowych, na których zostanie zapisana dana operacja gospodarcza, skrócony opis operacji, podpis osoby dekretującej, datę zdarzenia gospodarczego oraz kwotę, której dotyczy zdarzenie. Po zadekretowaniu, dokument może zostać zaksięgowany, czyli wprowadzony do systemu księgowego. Dekretacja w księgowości najczęściej przybiera formę adnotacji na samym dokumencie, np. fakturze lub poleceniu księgowania.
Dekretacja jest również stosowana w sądownictwie. W Polsce, za dekretowanie dokumentów w sądach odpowiada sędzia. W niektórych krajach dopuszcza się, aby dekretowaniem zajmował się asystent sędziego.
Dekretacja dokumentów księgowych – obowiązek ustawowy
Obowiązek dekretacji dokumentacji księgowej wynika wprost z art. 21 ust. 1 pkt 6 Ustawy o Rachunkowości. Zgodnie z ustawą, „Dowód księgowy powinien zawierać co najmniej (…) stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania”.
Dekretacja księgowa to zatem upewnienie się, czy wszystkie dokumenty księgowe, paragony, faktury itp., zostały prawidłowo opisane i przyporządkowane. Jest to kluczowy element kontroli poprawności księgowania.
Techniki dokumentowania zapisów księgowych – dekretacja faktur i dokumentów
Proces dekretacji, czyli opisania ujęcia dokumentu w księgach rachunkowych, polega na wskazaniu następujących elementów:
- Daty zaewidencjonowania dokumentu w księgach rachunkowych.
- Kont, na których dokonano zapisu, wraz ze stronami kont (Winien/Ma).
- Wartości operacji gospodarczej.
- Ewentualnej ewidencji analitycznej (jeśli jest prowadzona).
- Potwierdzenia sposobu i okresu księgowania, poprzez podpis osoby dekretującej.
Aby dekretacja była prawidłowa, należy zweryfikować, czy udokumentowane zdarzenie gospodarcze rzeczywiście miało miejsce. Trzeba również sprawdzić poprawność obliczeń i zgodność kwot w dokumencie ze stanem faktycznym. Podpis osoby dekretującej potwierdza prawidłowość dekretacji. W przypadku wykrycia błędów rachunkowych lub merytorycznych, osoba dekretująca ma obowiązek dokonania korekt. Kontrola w ramach dekretacji obejmuje również kontrolę magazynową, gdzie sprawdza się zgodność dokumentacji ze stanem rzeczywistym.
Dekretacja elektroniczna – przyszłość księgowości
Dekretacja elektroniczna zyskuje coraz większą popularność. Zgodnie z Ustawą o Rachunkowości, dekrety księgowe nie muszą być umieszczane bezpośrednio na oryginalnym dokumencie księgowym, jeśli wynika to z przyjętego sposobu dokumentowania zapisów księgowych.
W takim przypadku, dedykowane oprogramowanie do dekretacji elektronicznej powinno umożliwiać wydruk zeskanowanej dokumentacji z naniesioną dekretacją. Jest to wygodne i nowoczesne rozwiązanie, na które decyduje się coraz więcej firm, przyspieszając proces dekretacji i redukując ilość dokumentacji papierowej.
Podsumowując, dekretacja dokumentów, szczególnie w księgowości, jest nieodzownym elementem prawidłowego funkcjonowania każdej organizacji. Zapewnia porządek, kontrolę i sprawny obieg dokumentów, co przekłada się na efektywniejsze zarządzanie finansami i całym przedsiębiorstwem.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Dekretacja Dokumentów Księgowych: Klucz do Porządku, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.