Formularz SD-Z2: Jak prawidłowo wypełnić zgłoszenie darowizny?

Otrzymywanie darowizn, zwłaszcza od najbliższych, to często radosne wydarzenie. W Polsce jednak, zgodnie z przepisami, darowizny mogą podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Na szczęście, istnieje możliwość skorzystania ze zwolnienia z tego podatku, szczególnie w przypadku darowizn od najbliższej rodziny. Kluczowym dokumentem w tym procesie jest formularz SD-Z2, czyli Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych. W tym artykule szczegółowo omówimy, jak prawidłowo wypełnić ten formularz, aby dopełnić formalności i uniknąć niepotrzebnych problemów z Urzędem Skarbowym.

Podatek od darowizn w Polsce – podstawowe informacje

Podatek od spadków i darowizn reguluje Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z nią, otrzymanie darowizny co do zasady wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku. Wysokość podatku zależy od kilku czynników, w tym od wartości darowizny oraz od grupy podatkowej, do której zalicza się darczyńca i obdarowany.

Grupy podatkowe i kwoty wolne od podatku w 2025 roku

Ustawa wyróżnia trzy grupy podatkowe, które determinują wysokość podatku oraz kwoty wolne od podatku:

• I grupa podatkowa: małżonek, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie.
• II grupa podatkowa: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
• III grupa podatkowa: pozostałe osoby.

Warto pamiętać o kwotach wolnych od podatku, które obowiązują w 2025 roku i są zależne od grupy podatkowej:

Oznacza to, że jeśli wartość darowizny nie przekracza wskazanych kwot, co do zasady nie powstaje obowiązek zapłaty podatku. Jednak nawet w takiej sytuacji, w przypadku darowizn od najbliższej rodziny, warto złożyć formularz SD-Z2, aby formalnie potwierdzić nabycie i skorzystać z pełnego zwolnienia.

Zwolnienie dla najbliższej rodziny – bez względu na wartość darowizny

Najważniejszą informacją dla wielu podatników jest fakt, że darowizny od najbliższej rodziny są zwolnione z podatku, niezależnie od ich wartości. Do najbliższej rodziny zaliczamy:

• małżonka,
• zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki),
• wstępnych (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie),
• pasierba,
• rodzeństwo,
• ojczyma,
• macochę.

Aby skorzystać z tego zwolnienia, konieczne jest zgłoszenie darowizny do Urzędu Skarbowego poprzez formularz SD-Z2.

Kiedy należy złożyć formularz SD-Z2?

Terminy składania formularza SD-Z2 zależą od tego, czy darowizna kwalifikuje się do zwolnienia z podatku, czy nie.

• Darowizna zwolniona z podatku (od najbliższej rodziny): formularz SD-Z2 należy złożyć w ciągu 6 miesięcy od dnia nabycia darowizny.
• Darowizna przekraczająca kwotę wolną od podatku: formularz SD-Z2 należy złożyć w ciągu 1 miesiąca od dnia nabycia darowizny.

Warto pamiętać o terminach, aby uniknąć potencjalnych kar za opóźnienie.

Jak wypełnić formularz SD-Z2 krok po kroku?

Formularz SD-Z2 składa się z kilku sekcji. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przewodnik po jego wypełnieniu.

Nagłówek formularza

Na samym początku formularza należy wpisać:

• Pole nr 1: Numer NIP lub PESEL podatnika (osoby obdarowanej).
• Pole nr 4: Data nabycia darowizny. Zazwyczaj jest to data otrzymania darowizny.
• Pole nr 5: Data powstania obowiązku podatkowego. W przypadku darowizny zazwyczaj jest to ta sama data co data nabycia. W przypadku spadku data nabycia to dzień śmierci spadkodawcy, a data powstania obowiązku podatkowego to dzień przyjęcia spadku.

Część A – Miejsce i cel składania zgłoszenia

• Pole nr 6: Nazwa urzędu skarbowego, do którego składane jest zgłoszenie. Zazwyczaj jest to urząd właściwy dla miejsca zamieszkania obdarowanego. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy darowizną jest nieruchomość – wtedy właściwy jest urząd skarbowy właściwy dla lokalizacji nieruchomości.
• Pole nr 7: Należy zaznaczyć kwadrat nr 1 – „złożenie zgłoszenia”. Kwadrat nr 2 – „korekta zgłoszenia” zaznacza się tylko w przypadku korekty wcześniej złożonego zgłoszenia.

Część B – Dane identyfikujące i adres zamieszkania podatnika

W tej części należy wpisać dane osobowe i adres zamieszkania podatnika, czyli osoby, która otrzymała darowiznę (obdarowanego). Należy podać dokładne dane, takie jak imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer telefonu (opcjonalnie) i adres e-mail (opcjonalnie).

Część C – Dane identyfikujące i adres zamieszkania darczyńcy

W tej części należy wpisać dane osobowe i adres zamieszkania darczyńcy, czyli osoby, która przekazała darowiznę. Podobnie jak w części B, należy podać dokładne dane identyfikacyjne.

Część D – Tytuł nabycia rzeczy lub praw majątkowych

• Pole nr 40: Należy zaznaczyć kwadrat nr 6 – „darowizna”.

Pozostałe opcje w tej części dotyczą innych tytułów nabycia, które nie są przedmiotem tego artykułu.

Część E – Nieodpłatne zniesienie współwłasności i tytuły określone w art. 1A ustawy

Ta część formularza jest zazwyczaj nie wypełniana w przypadku standardowej darowizny. Dotyczy ona specyficznych sytuacji prawnych.

Część F – Rodzaj dokumentu potwierdzającego nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych

W tej części należy wskazać dokument potwierdzający darowiznę.

• Pole nr 48: Zaznacza się „umowa”, jeśli darowizna została udokumentowana pisemną umową darowizny.
• Pole nr 50: Zaznacza się, gdy nie spisano umowy, np. w przypadku darowizny środków pieniężnych. W takim przypadku dowodem może być wyciąg bankowy lub inny dokument potwierdzający przekazanie środków.

Ważne: Dokumentów potwierdzających darowiznę nie załącza się do formularza SD-Z2. Należy je jednak przechowywać i okazać na wezwanie Urzędu Skarbowego.

Część G – Dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych

Ta część jest kluczowa i wymaga szczegółowego opisania przedmiotu darowizny.

• Pole nr 7: W przypadku darowizny pieniężnej, należy zaznaczyć „środki pieniężne”.
• Kolumna „Opis rzeczy lub praw majątkowych”: Należy krótko opisać przedmiot darowizny. W przypadku środków pieniężnych można wpisać np. „Darowizna środków pieniężnych”. W przypadku ruchomości (np. samochód, biżuteria) należy dokładnie opisać przedmiot.
• Kolumna „Wartość rynkowa w złotych”: Należy wpisać wartość rynkową darowizny na dzień jej otrzymania. W przypadku środków pieniężnych jest to po prostu kwota darowizny. W przypadku ruchomości, należy oszacować wartość rynkową, porównując z cenami podobnych przedmiotów na rynku.
• Kolumna „Wielkość udziału nabytego z rzeczy lub w prawie majątkowym”: Zazwyczaj wpisuje się 100%, jeśli obdarowany nabywa całość darowizny. Jeśli darowizna jest przekazywana kilku osobom, udział może być mniejszy (np. 50% dla dwóch obdarowanych).

Przykład wypełnienia części G dla darowizny pieniężnej:

Część H – Dane dotyczące określenia stosunku pokrewieństwa

W tej części należy określić stopień pokrewieństwa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym. Należy zaznaczyć właściwy kwadrat, np. „małżonek”, „zstępny”, „wstępny”, „rodzeństwo” itd., w zależności od relacji.

Część I – Sposób przekazania darowizny pieniężnej

Część I wypełnia się tylko w przypadku darowizny środków pieniężnych. Należy zaznaczyć, w jaki sposób pieniądze zostały przekazane obdarowanemu. Kluczowe jest, aby darowizna nie została przekazana w formie gotówkowej. Dla celów zwolnienia z podatku, preferowane i zalecane są przelewy bankowe, przekazy pocztowe lub inne formy bezgotówkowe. Przekazanie gotówki może skutkować utratą prawa do zwolnienia.

Część J – Uwagi składającego zgłoszenie

Ta część jest opcjonalna. Można tutaj wpisać dodatkowe informacje, uwagi lub adres korespondencyjny, jeśli jest inny niż adres zamieszkania podany w części B.

Część K – Podpis nabywcy

Na końcu formularza należy wpisać datę wypełnienia, imię i nazwisko obdarowanego oraz złożyć podpis.

Sposoby złożenia formularza SD-Z2

Wypełniony formularz SD-Z2 można złożyć w Urzędzie Skarbowym na kilka sposobów:

• Osobiście w Urzędzie Skarbowym.
• Pocztą tradycyjną – listem poleconym.
• Elektronicznie – poprzez e-Deklaracje (wymagany podpis elektroniczny kwalifikowany lub profil zaufany).

Podsumowanie

Formularz SD-Z2 jest ważnym dokumentem w procesie zgłaszania darowizn i korzystania ze zwolnień podatkowych. Prawidłowe wypełnienie formularza, ze szczególnym uwzględnieniem części G dotyczącej opisu i wartości darowizny, oraz części H określającej stopień pokrewieństwa, jest kluczowe dla uniknięcia problemów z Urzędem Skarbowym. Pamiętaj o terminach składania formularza i o preferowanych bezgotówkowych formach przekazywania darowizn pieniężnych, aby w pełni skorzystać z przysługujących zwolnień podatkowych. W razie wątpliwości, warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub bezpośrednio z Urzędem Skarbowym.

Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Formularz SD-Z2: Jak prawidłowo wypełnić zgłoszenie darowizny?, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.