Jak i gdzie wpisać darowiznę w PIT?

Konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce przewiduje możliwość odliczenia różnego rodzaju darowizn od podatku. Dzięki temu, osoby przekazujące datki na określone cele mogą zmniejszyć swoje zobowiązanie podatkowe. W niniejszym artykule kompleksowo omówimy zasady odliczania darowizn w PIT za 2024 rok, wskazując na co zwrócić szczególną uwagę, aby prawidłowo skorzystać z tego przywileju.

Czym jest darowizna? Definicja i rodzaje

Zgodnie z art. 888 Kodeksu Cywilnego, darowizna to bezpłatne świadczenie na rzecz drugiej osoby, dokonywane kosztem majątku darczyńcy. W kontekście rozliczeń PIT, możemy wyróżnić kilka rodzajów darowizn, które podlegają odliczeniu od dochodu. Są to:

• Darowizna na cele kultu religijnego
• Darowizna na cele pożytku publicznego
• Darowizna z tytułu oddania krwi
• Darowizna na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła

Warto zaznaczyć, że w latach 2020-2022 obowiązywało również odliczenie darowizn w celu przeciwdziałania Covid-19, jednak to odliczenie nie jest już aktualne w PIT za 2024 rok.

Rodzaje darowizn i limity odliczeń

Zasadniczo, odliczenie darowizn na cele kultu religijnego, pożytku publicznego oraz z tytułu oddania krwi jest limitowane. Łączna wartość tych darowizn nie może przekroczyć 6% dochodu podatnika. Wyjątkiem jest darowizna na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła, która jest odliczeniem nielimitowanym – można odliczyć całą przekazaną kwotę.

Darowizna na cele kultu religijnego

Darowizny na cele kultu religijnego to datki przekazywane na rzecz kościołów, związków wyznaniowych i innych podmiotów realizujących działalność religijną. Przykłady celów kultu religijnego to budowa kościołów, renowacja obiektów sakralnych, zakup przedmiotów liturgicznych, organizacja wydarzeń religijnych. Aby uniknąć wątpliwości, warto w tytule przelewu wpisać „cele kultu religijnego”.

Komu można przekazać darowiznę na cele kultu religijnego?

Darowiznę można przekazać:

• Kościołom i związkom religijnym zarejestrowanym w Polsce
• Kościelnym osobom prawnym
• Innym podmiotom realizującym cele kultu religijnego (np. Radio Maryja, organizacje katolickie)

Limit odliczenia i dokumentacja

Odliczenie z tytułu darowizn na cele kultu religijnego, łącznie z darowiznami na cele pożytku publicznego i darowiznami z tytułu oddania krwi, nie może przekroczyć 6% dochodu. Aby skorzystać z odliczenia, należy posiadać:

• Dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego (w przypadku darowizny pieniężnej)
• Dowód potwierdzający darowiznę niepieniężną, zawierający dane darczyńcy, wartość darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.

Dokumentów tych nie dołącza się do zeznania PIT, ale należy je przechowywać przez 5 lat na wypadek kontroli.

Darowizna na cele pożytku publicznego

Darowizna na cele pożytku publicznego to wsparcie finansowe lub rzeczowe przekazywane organizacjom, które realizują zadania zdefiniowane w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Nie jest konieczne, aby organizacja posiadała status organizacji pożytku publicznego (OPP), wystarczy, że realizuje cele pożytku publicznego.

Komu można przekazać darowiznę na cele pożytku publicznego?

Darowiznę można przekazać:

• Organizacjom pożytku publicznego (OPP)
• Stowarzyszeniom jednostek samorządu terytorialnego
• Kościołom i organizacjom kościelnym
• Spółdzielniom socjalnym
• Fundacjom i stowarzyszeniom (niedziałającym w celu osiągnięcia zysku) na cele zadań publicznych

Ważne jest, że darowizna musi być przekazana w formie bezgotówkowej (przelewem, czekiem). Darowizny gotówkowe nie podlegają odliczeniu. Nie można również odliczyć darowizny przekazanej bezpośrednio osobie potrzebującej – należy to zrobić za pośrednictwem organizacji.

Limit odliczenia i dokumentacja

Podobnie jak w przypadku darowizn na cele kultu religijnego, limit odliczenia darowizn na cele pożytku publicznego, łącznie z darowiznami na cele kultu religijnego i darowiznami z tytułu oddania krwi, wynosi 6% dochodu. Wymagana dokumentacja jest analogiczna:

• Dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego (dla darowizn pieniężnych)
• Dowód potwierdzający darowiznę niepieniężną wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu.

Dokumenty również przechowujemy przez 5 lat.

Darowizna z tytułu oddania krwi

Darowizna z tytułu oddania krwi przysługuje osobom, które nieodpłatnie oddały krew lub jej składniki w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi (np. regionalne centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa). Odliczenie dotyczy również krwi oddanej podczas akcji organizowanych poza stacjami krwiodawstwa, np. na uczelniach czy koncertach.

Kto może skorzystać z odliczenia?

Odliczenie przysługuje dawcy krwi, który został zarejestrowany w jednostce publicznej służby krwi. Można odliczyć krew oddaną ze wskazaniem dla konkretnej osoby.

Jak obliczyć kwotę odliczenia?

Wartość odliczenia oblicza się mnożąc ilość oddanej krwi (wyrażonej w litrach) przez kwotę 130 zł. Przykładowo, za 0,450 litra krwi można odliczyć 58,50 zł (0,450 l x 130 zł/l = 58,50 zł). Łączna kwota darowizn (na cele pożytku publicznego, kultu religijnego i z tytułu oddania krwi) nie może przekroczyć 6% dochodu.

Gdzie wpisać darowiznę z tytułu oddania krwi w PIT/O?

W załączniku PIT/O, w sekcji B, w części „Darowizny”, w wierszu „Darowizny na cele określone w art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy” należy wpisać kwotę odliczenia w polu 15. W sekcji D „Informacje o obdarowanym” wpisuje się nazwę stacji krwiodawstwa i jej adres, a w polach 4 i 5 pełną kwotę darowizny (bez uwzględnienia limitu).

Darowizna na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą

Darowizna na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą jest szczególnym rodzajem darowizny, ponieważ jest nielimitowana – można odliczyć całą przekazaną kwotę od dochodu. Działalność charytatywno-opiekuńcza obejmuje szeroki zakres pomocy, m.in. prowadzenie domów dla bezdomnych, sierot, osób niepełnosprawnych, organizowanie pomocy materialnej, żywnościowej, medycznej.

Komu można przekazać darowiznę na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła?

Darowiznę można przekazać kościelnym osobom prawnym, czyli:

• Metropoliom, archidiecezjom, diecezjom
• Parafiom, kościołom
• Caritas Polska i Caritas diecezji
• Papieskim dziełom misyjnym
• Administraturam apostolskim

Dokumentacja i brak limitu

Aby odliczyć darowiznę na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, należy posiadać:

• Dowód przekazania darowizny (np. potwierdzenie przelewu)
• Pokwitowanie odbioru darowizny od obdarowanego
• Sprawozdanie obdarowanego o przeznaczeniu darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą (powinno być uzyskane w ciągu 2 lat od przekazania darowizny)

W przypadku darowizny pieniężnej wystarczy dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. Nie ma limitu odliczenia dla tego rodzaju darowizny.

Gdzie wpisać darowiznę w PIT? Formularz PIT/O

Odliczenia z tytułu darowizn dokonuje się w załączniku PIT/O do zeznania rocznego PIT-37, PIT-36 lub PIT-28. W załączniku PIT/O należy wypełnić sekcję B „Darowizny”.

• Darowizny na cele pożytku publicznego, kultu religijnego i z tytułu oddania krwi wpisuje się w wierszu „Darowizny na cele określone w art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy”. Należy podać łączną kwotę darowizn, pamiętając o limicie 6% dochodu.
• Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą wpisuje się w wierszu „Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą”. Można odliczyć całą kwotę darowizny.

W sekcji D „Informacje o obdarowanym” należy podać dane obdarowanego (nazwę i adres) oraz kwotę przekazanej darowizny (bez uwzględnienia limitów).

Dokumentacja darowizn – co trzeba przechowywać?

Niezależnie od rodzaju darowizny, kluczowe jest posiadanie odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej przekazanie datku i jego wartość. Do zeznania PIT nie dołącza się dokumentów, ale należy je przechowywać przez 5 lat od końca roku, w którym złożono zeznanie podatkowe, na wypadek ewentualnej kontroli. W zależności od rodzaju darowizny, dokumentami tymi mogą być:

• Dowód wpłaty na rachunek bankowy (dla darowizn pieniężnych)
• Dowód potwierdzający darowiznę niepieniężną (np. faktura zakupu, umowa darowizny) wraz z oświadczeniem obdarowanego o przyjęciu darowizny
• Pokwitowanie odbioru darowizny (szczególnie ważne dla darowizn na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła)
• Sprawozdanie obdarowanego o przeznaczeniu darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła (dla tego rodzaju darowizny)
• Zaświadczenie jednostki krwiodawstwa o ilości oddanej krwi (dla darowizn z tytułu oddania krwi)

Często zadawane pytania (FAQ)

Czy mogę odliczyć darowiznę przekazaną gotówką?

Nie, darowizny na cele pożytku publicznego i kultu religijnego muszą być przekazane w formie bezgotówkowej (przelewem, czekiem). Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą mogą być przekazane gotówką, ale dowodem będzie wtedy pokwitowanie odbioru darowizny.

Czy mogę odliczyć darowiznę przekazaną przez portal internetowy (np. zbiórkę online)?

Tak, o ile jesteś w stanie udokumentować wysokość darowizny, dane odbiorcy i cel darowizny (np. potwierdzenie wpłaty, e-mail z potwierdzeniem). Darowizna musi być przekazana na cele pożytku publicznego, kultu religijnego lub charytatywno-opiekuńcze Kościoła.

Czy mogę odliczyć darowiznę przekazaną bezpośrednio osobie potrzebującej?

Nie, darowizny na cele pożytku publicznego muszą być przekazywane za pośrednictwem organizacji realizujących te cele. Można jednak wskazać, dla kogo konkretnie ma być przeznaczona darowizna, dokonując wpłaty celowej.

Do kiedy muszę uzyskać sprawozdanie o przeznaczeniu darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła?

Sprawozdanie o przeznaczeniu darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła należy uzyskać w ciągu 2 lat od dnia przekazania darowizny. Brak sprawozdania w tym terminie może skutkować koniecznością korekty zeznania podatkowego.

Pamiętaj, że prawidłowe rozliczenie darowizn w PIT pozwala na legalne obniżenie podatku dochodowego. Warto dokładnie zapoznać się z zasadami odliczeń i skompletować niezbędną dokumentację, aby w pełni skorzystać z tego przywileju podatkowego.

Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Jak i gdzie wpisać darowiznę w PIT?, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.