Data Rozpoczęcia Działalności Gospodarczej: Jaką Wpisać?
03/01/2025
★★★★★Rating: 4.49 (8702 votes)
Określenie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej to kluczowy krok dla każdego przedsiębiorcy. Wydawać by się mogło, że sprawa jest prosta – wpisujemy datę z wniosku do CEIDG lub KRS i gotowe. Jednak rzeczywistość bywa bardziej skomplikowana. Często pojawiają się pytania, czy data wpisu do rejestru jest tożsama z faktycznym momentem startu biznesu i jak prawidłowo ustalić tę datę dla celów księgowych i podatkowych. W tym artykule rozwiejemy wątpliwości i wyjaśnimy, jak prawidłowo określić datę rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Przychód ten w wartości brutto powinien być ujęty w księgach rachunkowych jako przychód finansowy (konto 75-1 „Przychody finansowe”) na dzień powzięcia przez zgromadzenie wspólników uchwały o podziale zysku (chyba że w uchwale określono inny dzień powstania prawa do dywidendy).
Co to jest data rozpoczęcia działalności gospodarczej?
Data rozpoczęcia działalności gospodarczej to moment, w którym przedsiębiorca faktycznie rozpoczyna prowadzenie swojej firmy. Nie jest to jedynie formalność związana z rejestracją, ale rzeczywisty start aktywności ekonomicznej. Warto zrozumieć, że przepisy prawa nie definiują jednoznacznie „rzeczywistego momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej”. Mimo to, w praktyce i orzecznictwie sądowym, wypracowano pewne wytyczne, które pomagają w ustaleniu tego momentu.
Czy data wpisu do CEIDG jest datą rozpoczęcia działalności?
Ustawa Prawo przedsiębiorców z dnia 30 kwietnia 2018 r. wskazuje, że działalność gospodarczą można podjąć:
w dniu złożenia wniosku o wpis do CEIDG, albo
po wpisaniu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Jednak, jak podkreślają eksperci i potwierdzają wyroki sądów, wpis do CEIDG ma charakter deklaratywny, a nie konstytutywny. Oznacza to, że wpis w CEIDG potwierdza stan faktyczny, który już istnieje, a nie tworzy nowej sytuacji prawnej. Służy on celom informacyjnym, a nie stanowi o samym rozpoczęciu działalności.
W wyroku WSA w Poznaniu z dnia 3 listopada 2010 r. (sygn. akt IV SA/Po 646/2010) sąd stwierdził, że:
Sam wpis do ewidencji działalności gospodarczej nie ma charakteru konstytutywnego, lecz deklaratywny i to w zakresie całej jego treści, czyli z punktu widzenia prawa podatkowego czy ubezpieczeniowego znaczenie ma faktyczne prowadzenie działalności gospodarczej w rozmaitym jej przedmiocie (bez znaczenia więc jest samo zgłoszenie przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej).
Z podatkowego punktu widzenia za środki trwałe uznaje się większość nieruchomości i odrębnych ruchomości (np. maszyn i samochodów) o wartości przekraczającej 80 000 CZK (jeśli pełnią funkcje operacyjne i techniczne przez okres dłuższy niż 1 rok).
Podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 marca 2010 r. (sygn. akt IV CSK 371/2009) orzekł, że:
Zgłoszenie i wpis do ewidencji działalności gospodarczej stanowi tylko podstawę rozpoczęcia działalności gospodarczej w rozumieniu jej legalizacji i nie jest zdarzeniem ani czynnością utożsamianą z podjęciem takiej działalności. Określenie przez samego przedsiębiorcę daty rozpoczęcia działalności wpisywanej do ewidencji powoduje jedynie istnienia domniemania faktycznego, że ta działalność została podjęta oraz że jest prowadzona, jeśli odpowiedni wpis figuruje nadal w rejestrze.
Mimo deklaratywnego charakteru wpisu, art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o CEIDG wskazuje, że we wpisie powinna znaleźć się „data rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej”. Art. 16 ust. 1 tej ustawy wprowadza domniemanie prawdziwości danych wpisanych do CEIDG, co oznacza, że przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za prawdziwość zadeklarowanych informacji.
Czy data wpisu do KRS jest datą rozpoczęcia działalności?
Podobnie jak w przypadku CEIDG, data wpisu do KRS nie jest automatycznie datą rozpoczęcia działalności. Dla spółek prawa handlowego, takich jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, kluczowym momentem jest pierwsze zdarzenie wywołujące skutki majątkowe lub finansowe. To ten dzień jest uznawany za dzień rozpoczęcia działalności.
Fundusz statutowy – stanowi wartość funduszu założycielskiego, który może być powiększony z dodatniego wyniku finansowego organizacji. Fundusz z aktualizaji wyceny - wynika z zapisów księgowych dotyczących aktualizacji wartości środków trwałych, inwestycji i innych składników majątku.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, księgi rachunkowe powinny zostać otwarte w ciągu 15 dni od dnia pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym. Jest to pierwsze otwarcie ksiąg rachunkowych w spółce, a każde kolejne rozpoczyna się wraz z nowym rokiem obrotowym.
Data podpisania umowy spółki a data rozpoczęcia działalności
Często spotykanym podejściem, szczególnie w przypadku spółek, jest uznanie daty podpisania umowy spółki za datę rozpoczęcia działalności. Umowa spółki precyzuje bowiem kwestie kapitału zakładowego i wkładów wspólników, co generuje pierwsze aktywa i pasywa spółki. W związku z tym, księgi rachunkowe mogą być otwarte już na etapie spółki w organizacji.
Data podpisania umowy spółki jest często wskazywana jako pierwszy dzień okresu rozliczeniowego w sprawozdaniu finansowym. Warto pamiętać, że pierwszy rok obrotowy może być dłuższy lub krótszy niż rok kalendarzowy.
Amortyzacja. Aktywa wchodzące w skład bilansu firmy takie, jak wyposażenie powyżej określonej wartości, pojazdy, nieruchomości i inne podlegają rutynowej redukcji wartości zwanej amortyzacją. Amortyzacja związana jest z tzw. cyklem życia każdego składnika aktywów.
Moment rozpoczęcia działalności – podsumowanie i praktyczne wskazówki
Ustalenie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej wymaga uwzględnienia zarówno formalności rejestracyjnych, jak i faktycznego momentu podjęcia aktywności ekonomicznej. W przepisach brakuje jednoznacznej definicji „faktycznego rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej”, dlatego kluczowa jest interpretacja systemowa i odniesienie do szczegółowych regulacji oraz orzecznictwa.
Podsumowując, data rozpoczęcia działalności gospodarczej to:
Nie zawsze data wpisu do CEIDG lub KRS: Wpis do rejestru ma charakter deklaratywny i potwierdza legalizację działalności, ale nie jest tożsamy z jej faktycznym rozpoczęciem.
Dzień pierwszego zdarzenia gospodarczego: Dla celów księgowych i podatkowych, kluczowy jest dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki majątkowe lub finansowe.
Często data podpisania umowy spółki: W przypadku spółek, umowa spółki generuje pierwsze skutki finansowe, co często uzasadnia uznanie daty jej podpisania za datę rozpoczęcia działalności.
Praktyczne wskazówki:
Analiza konkretnej sytuacji: Każdy przypadek jest indywidualny. Należy przeanalizować, kiedy faktycznie rozpoczęły się działania generujące skutki finansowe.
Konsultacja z księgowym: Warto skonsultować się z księgowym, aby prawidłowo ustalić datę rozpoczęcia działalności i uniknąć błędów w księgowości i podatkach.
Uwzględnienie specyfiki działalności: Rodzaj działalności może wpływać na interpretację momentu jej rozpoczęcia.
Pamiętaj, że prawidłowe określenie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej ma istotne znaczenie dla rozliczeń podatkowych, prowadzenia księgowości oraz innych aspektów funkcjonowania firmy. W razie wątpliwości, zawsze warto skorzystać z porady specjalisty.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Data Rozpoczęcia Działalności Gospodarczej: Jaką Wpisać?, możesz odwiedzić kategorię Księgowość.
