01/03/2025
Wybór odpowiedniego kodu Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) jest kluczowy dla każdego przedsiębiorcy, w tym również dla inspektorów nadzoru budowlanego. Kod PKD determinuje zakres działalności, a co za tym idzie, może wpływać na kwestie podatkowe, w tym na możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku VAT. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej kodowi PKD 71.12.Z, często stosowanemu w kontekście usług inżynierskich, w tym nadzoru budowlanego, oraz jego implikacjom podatkowym, opierając się na interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

PKD 71.12.Z – Działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne
Kod PKD 71.12.Z obejmuje szeroki zakres działalności związanej z inżynierią i doradztwem technicznym. Zgodnie z klasyfikacją, kod ten odnosi się do:
- wykonywania projektów inżynierskich i budowlanych,
- doradztwa technicznego związanego z tymi projektami.
W praktyce, inspektorzy nadzoru budowlanego często wybierają ten kod PKD rejestrując swoją działalność gospodarczą. Wynika to z faktu, że w klasyfikacji PKD nie ma odrębnego, dedykowanego kodu wyłącznie dla usług nadzoru budowlanego. Jednakże, włączenie do kodu 71.12.Z frazy „doradztwo techniczne” rodzi pewne wątpliwości, szczególnie w kontekście zwolnienia z podatku VAT.
Zwolnienie z VAT a usługi doradcze – Interpretacja KIS
Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje możliwość zwolnienia z VAT dla drobnych przedsiębiorców, których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Jednakże, art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy wyłącza z tego zwolnienia podatników świadczących usługi w zakresie doradztwa (z pewnymi wyjątkami, które nie dotyczą nadzoru budowlanego).
Pojawia się zatem pytanie: czy inspektor nadzoru budowlanego, działający pod kodem PKD 71.12.Z, świadczy usługi doradcze i tym samym traci prawo do zwolnienia z VAT? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna i wymaga interpretacji. Kluczowe jest rozróżnienie pomiędzy formalnym wpisem PKD a faktycznie wykonywanymi czynnościami.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 16 listopada 2017 roku nr 0112-KDIL4.4012.487.2017.1.JKU zajął stanowisko w sprawie inspektora nadzoru budowlanego, który zarejestrował działalność pod kodem PKD 71.12.Z, ale w rzeczywistości wykonywał wyłącznie czynności w zakresie inżynierii budowlanej, nie świadcząc usług doradczych. Wnioskodawca, będący czynnym podatnikiem VAT, zapytał, czy pomimo wpisanego kodu PKD 71.12.Z, może skorzystać ze zwolnienia z VAT, jeśli jego sprzedaż nie przekroczyła limitu 200 000 zł, a faktycznie nie świadczy usług doradczych.
Stanowisko Dyrektora KIS – Kluczowe rozróżnienie
Dyrektor KIS w swojej interpretacji podkreślił, że decydujące znaczenie ma faktyczny zakres wykonywanych czynności, a nie jedynie formalny wpis kodu PKD. Organ podatkowy odwołał się do definicji „doradztwa” zawartej w Słowniku Języka Polskiego PWN, wskazując, że doradztwo to „udzielenie porady, wskazanie sposobu postępowania w jakiejś sprawie”. W kontekście usług, doradztwo to udzielanie fachowych zaleceń, porad, np. ekonomicznych, finansowych, czy technicznych.
Jednakże, w przypadku inspektora nadzoru budowlanego, Dyrektor KIS uznał, że usługi świadczone przez wnioskodawcę, mimo sklasyfikowania ich pod kodem PKD 71.12.Z, nie stanowią usług doradczych w rozumieniu art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT, o ile faktycznie ograniczają się do czynności inżynierskich i nie obejmują udzielania porad w rozumieniu doradztwa.
Zatem, kluczowym wnioskiem z interpretacji Dyrektora KIS jest to, że:
- Wpisanie kodu PKD 71.12.Z nie automatycznie wyklucza możliwości skorzystania ze zwolnienia z VAT.
- Decydujące znaczenie ma faktyczny zakres wykonywanych usług.
- Jeśli inspektor nadzoru budowlanego wykonuje wyłącznie czynności inżynierskie, nie świadcząc faktycznie usług doradczych, może skorzystać ze zwolnienia z VAT (o ile spełnia pozostałe warunki, np. limit sprzedaży).
Jakie usługi inspektora nadzoru budowlanego nie są doradztwem?
Aby lepiej zrozumieć, jakie czynności inspektora nadzoru budowlanego nie są traktowane jako doradztwo w kontekście VAT, warto wymienić przykładowe zadania, które mieszczą się w ramach „czynności inżynierskich”:
- Kontrola zgodności realizacji budowy z projektem budowlanym i pozwoleniem na budowę.
- Sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych materiałów budowlanych.
- Potwierdzanie faktycznie wykonanych robót i ich zgodności z dokumentacją.
- Weryfikacja i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających.
- Uczestnictwo w naradach koordynacyjnych.
- Kontrola rozliczeń budowy.
- Współdziałanie z kierownikiem budowy i innymi uczestnikami procesu budowlanego.
Powyższe czynności, choć wymagają wiedzy technicznej i doświadczenia, z reguły nie są uznawane za usługi doradcze w rozumieniu przepisów o VAT, jeśli inspektor nie wychodzi poza zakres swoich podstawowych obowiązków i nie udziela dodatkowych, odrębnych porad.

Kiedy usługi inspektora nadzoru mogą być uznane za doradztwo?
Sytuacja może ulec zmianie, jeśli inspektor nadzoru budowlanego, poza standardowymi obowiązkami, zacznie świadczyć usługi o charakterze doradztwa technicznego, wykraczające poza zakres kontroli i nadzoru. Przykładowo, usługi doradcze mogłyby obejmować:
- Opracowywanie ekspertyz technicznych na zlecenie inwestora, niezwiązanych bezpośrednio z bieżącym nadzorem nad daną budową.
- Udzielanie szczegółowych porad technicznych dotyczących wyboru materiałów, technologii budowlanych, rozwiązań projektowych, wykraczających poza standardową kontrolę zgodności z projektem.
- Prowadzenie szkoleń lub warsztatów z zakresu technologii budowlanych, prawa budowlanego, etc.
- Konsultacje techniczne dla inwestorów, deweloperów, firm budowlanych w zakresie szeroko pojętej inżynierii budowlanej, niezwiązane bezpośrednio z konkretnym projektem budowlanym, nad którym sprawuje nadzór.
W takich przypadkach, usługi inspektora nadzoru budowlanego mogą zostać zakwalifikowane jako usługi doradcze, co może skutkować utratą prawa do zwolnienia z VAT, nawet jeśli działalność jest zarejestrowana pod kodem PKD 71.12.Z.
Podsumowanie i wnioski praktyczne
Wybór kodu PKD 71.12.Z dla inspektora nadzoru budowlanego jest powszechny i uzasadniony, biorąc pod uwagę szeroki zakres działalności inżynierskiej, jaką obejmuje ten kod. Jednakże, obecność w tym kodzie frazy „doradztwo techniczne” nie przesądza automatycznie o braku możliwości skorzystania ze zwolnienia z VAT.
Kluczowym czynnikiem jest faktyczny zakres świadczonych usług. Jeśli inspektor nadzoru budowlanego wykonuje wyłącznie standardowe czynności kontrolne i nadzorcze, typowe dla tej funkcji, i nie świadczy usług doradczych w rozumieniu przepisów o VAT, ma prawo do zwolnienia z VAT, o ile spełnia pozostałe warunki ustawowe.
Aby uniknąć wątpliwości i potencjalnych sporów z organami podatkowymi, inspektorzy nadzoru budowlanego powinni:
- Dokładnie określić zakres swojej działalności i upewnić się, że faktycznie wykonywane czynności mieszczą się w ramach nadzoru budowlanego i nie wykraczają poza nie w kierunku usług doradczych.
- Monitorować wartość sprzedaży i upewnić się, że nie przekracza limitu 200 000 zł, jeśli chcą korzystać ze zwolnienia z VAT.
- W przypadku świadczenia usług, które mogłyby zostać uznane za doradcze (np. ekspertyzy, konsultacje techniczne wykraczające poza nadzór), rozważyć rezygnację ze zwolnienia z VAT i zarejestrowanie się jako czynny podatnik VAT, aby uniknąć ryzyka zakwestionowania zwolnienia przez organy podatkowe.
- W razie wątpliwości, wystąpić o indywidualną interpretację podatkową, opisując szczegółowo zakres świadczonych usług.
Pamiętajmy, że interpretacje podatkowe, takie jak ta Dyrektora KIS, są cennym źródłem wiedzy i wskazówek, ale zawsze należy analizować swoją indywidualną sytuację i dostosować do niej swoje działania.
Czym jest audyt jakości? Krótkie porównanie
W kontekście kontroli i weryfikacji, warto wspomnieć o audycie jakości, który choć dotyczy innej dziedziny, również polega na ocenie zgodności i efektywności. Audyt jakości to systematyczny i niezależny proces oceny, mający na celu ustalenie, czy działania związane z jakością i ich wyniki są zgodne z zaplanowanymi ustaleniami oraz czy ustalenia te są skutecznie wdrożone i pozwalają na osiągnięcie celów.
Podczas gdy nadzór budowlany koncentruje się na kontroli zgodności realizacji konkretnego projektu budowlanego z przepisami i dokumentacją, audyt jakości jest szerszym pojęciem, obejmującym ocenę systemów zarządzania jakością w organizacji. Audyt jakości może dotyczyć różnych aspektów działalności przedsiębiorstwa, w tym procesów produkcyjnych, usług, systemów zarządzania, a nawet dokumentacji. Może być przeprowadzany zarówno wewnętrznie (audyt wewnętrzny) jak i przez zewnętrzną, niezależną jednostkę (audyt zewnętrzny).
Poniżej przedstawiono tabelę porównawczą, zestawiającą kluczowe różnice między nadzorem budowlanym a audytem jakości:
Kryterium | Nadzór Budowlany | Audyt Jakości |
---|---|---|
Cel | Kontrola zgodności realizacji konkretnego projektu budowlanego z przepisami i dokumentacją. | Ocena systemów zarządzania jakością w organizacji, ich zgodności i efektywności. |
Zakres | Konkretny projekt budowlany. | Systemy zarządzania jakością, procesy, usługi, produkty, dokumentacja w całej organizacji lub jej części. |
Częstotliwość | Ciągły proces w trakcie realizacji budowy. | Okresowy (np. roczny, kwartalny), w zależności od potrzeb i wymagań. |
Wykonawcy | Inspektor nadzoru budowlanego, kierownik budowy. | Audytorzy jakości (wewnętrzni lub zewnętrzni). |
Podstawa prawna | Prawo budowlane, inne przepisy techniczno-budowlane. | Normy ISO (np. ISO 9001), standardy branżowe, wewnętrzne procedury organizacji. |
Zarówno nadzór budowlany jak i audyt jakości pełnią istotną rolę w zapewnieniu jakości i zgodności, choć w różnych obszarach i na różną skalę. Zrozumienie różnic i podobieństw między nimi pozwala na lepsze docenienie znaczenia obu tych funkcji.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do PKD dla inspektora nadzoru budowlanego a VAT, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.