Fotowoltaika a pożar – fakty i mity

Wokół tematu fotowoltaiki narosło wiele mitów, szczególnie w kontekście bezpieczeństwa pożarowego. Jednym z nich jest przekonanie, że straż pożarna, w przypadku pożaru domu z instalacją fotowoltaiczną, nie podejmuje akcji gaśniczej i pozwala budynkowi spłonąć. To nieprawda. Straż pożarna jest przygotowana do gaszenia pożarów budynków z instalacjami fotowoltaicznymi, a ich procedury uwzględniają specyfikę tego typu instalacji. Niniejszy artykuł ma na celu wyjaśnienie, jak wygląda rzeczywistość i rozwianie wszelkich wątpliwości dotyczących bezpieczeństwa fotowoltaiki w kontekście pożarowym.

Czy fotowoltaika zwiększa ryzyko pożaru?

Zastanawiając się nad bezpieczeństwem fotowoltaiki, naturalne jest pytanie, czy instalacja paneli na dachu zwiększa ryzyko pożaru. Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto przyjrzeć się statystykom i faktom.

Statystyki pożarów a instalacje fotowoltaiczne

Według danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, w Polsce rocznie dochodzi do kilkudziesięciu tysięcy pożarów budynków mieszkalnych. W roku 2019 było to ponad 30 tysięcy. Jednak, jeśli przyjrzymy się przyczynom tych pożarów, okazuje się, że instalacje fotowoltaiczne nie są znaczącym źródłem zagrożenia. Badania przeprowadzone w Niemczech i Wielkiej Brytanii wskazują, że pożary wywołane przez instalacje fotowoltaiczne stanowią promil wszystkich pożarów. To bardzo niski odsetek, co świadczy o tym, że prawidłowo zaprojektowana i zainstalowana fotowoltaika jest bezpieczna.

Najczęstsze przyczyny pożarów instalacji fotowoltaicznych

Mimo niskiego ryzyka, pożary instalacji fotowoltaicznych mogą się zdarzyć. Najczęściej są one spowodowane:

• Błędami montażowymi: Nieprawidłowe połączenia, uszkodzone przewody, czy zastosowanie nieodpowiednich materiałów to częste przyczyny problemów.
• Niską jakością komponentów: Wybieranie tanich, niesprawdzonych paneli czy falowników może zwiększyć ryzyko awarii i pożaru.
• Przepięciami: Uderzenia piorunów mogą powodować przepięcia w instalacji, co z kolei może prowadzić do pożaru.
• Uszkodzeniami mechanicznymi: Uszkodzenia paneli lub przewodów, np. przez wiatr, grad lub zwierzęta, mogą być przyczyną zwarć i pożarów.
• Niewłaściwym zabezpieczeniem instalacji prądu stałego: Źle dobrane bezpieczniki, wyłączniki, czy brak zabezpieczeń mogą prowadzić do przegrzania i zapłonu.

Ważne jest, aby pamiętać, że większość tych przyczyn można wyeliminować poprzez profesjonalny projekt, montaż i regularne przeglądy instalacji. Wybierając renomowaną firmę instalacyjną i komponenty wysokiej jakości, minimalizujemy ryzyko pożaru.

Jak straż pożarna gasi pożary domów z fotowoltaiką?

Wróćmy do głównego mitu – czy straż pożarna gasi domy z fotowoltaiką? Odpowiedź brzmi: tak, straż pożarna gasi pożary domów z fotowoltaiką. Jednak akcja gaśnicza w takim przypadku wymaga specyficznego podejścia i uwzględnienia dodatkowych zagrożeń.

Zagrożenia związane z fotowoltaiką podczas pożaru

Głównym zagrożeniem podczas pożaru domu z fotowoltaiką jest napięcie elektryczne generowane przez panele. Nawet po odłączeniu zasilania budynku, panele nadal produkują prąd, dopóki dociera do nich światło (słoneczne lub sztuczne). Napięcie w instalacji fotowoltaicznej może być wysokie – nawet do 1000V w instalacjach domowych. Woda, będąca podstawowym środkiem gaśniczym, przewodzi prąd, co stwarza ryzyko porażenia prądem dla strażaków.

Procedury gaśnicze straży pożarnej

Straż pożarna jest świadoma tych zagrożeń i stosuje odpowiednie procedury bezpieczeństwa podczas gaszenia pożarów domów z fotowoltaiką. Standardowe działania obejmują:

1. Rozpoznanie: Po przybyciu na miejsce pożaru, strażacy przeprowadzają rozpoznanie, aby zidentyfikować obecność instalacji fotowoltaicznej.
2. Odłączenie zasilania: Jeśli jest to możliwe i bezpieczne, strażacy starają się odłączyć falownik i zabezpieczenia instalacji fotowoltaicznej. Należy jednak pamiętać, że nawet po odłączeniu falownika, panele nadal generują napięcie.
3. Stosowanie środków gaśniczych: Strażacy stosują środki gaśnicze z zachowaniem bezpiecznej odległości od paneli fotowoltaicznych. Używają prądnic pianowych, mgły wodnej lub proszków gaśniczych, które minimalizują ryzyko porażenia prądem. Woda jest stosowana z zachowaniem szczególnej ostrożności, zazwyczaj w formie rozproszonej mgły, a nie zwartego strumienia.
4. Bezpieczna odległość: Strażacy starają się unikać bezpośredniego kontaktu z panelami fotowoltaicznymi i przewodami, utrzymując bezpieczną odległość.
5. Szkolenia: Strażacy regularnie przechodzą szkolenia z zakresu gaszenia pożarów instalacji fotowoltaicznych, aby być przygotowanym na tego typu sytuacje.

Ważne jest podkreślenie, że straż pożarna nie unika gaszenia pożarów domów z fotowoltaiką. Ich działania są po prostu bardziej ostrożne i uwzględniają specyficzne zagrożenia, aby zapewnić bezpieczeństwo zarówno strażaków, jak i mieszkańców.

Jak zwiększyć bezpieczeństwo instalacji fotowoltaicznej?

Chociaż ryzyko pożaru instalacji fotowoltaicznej jest niskie, warto podjąć kroki, aby je jeszcze bardziej zminimalizować. Oto kilka zaleceń:

Profesjonalny projekt i montaż

Kluczowym elementem bezpieczeństwa jest profesjonalny projekt instalacji fotowoltaicznej, wykonany przez wykwalifikowanego projektanta. Projekt powinien uwzględniać wszystkie aspekty bezpieczeństwa, w tym dobór odpowiednich zabezpieczeń. Równie ważny jest montaż instalacji przez certyfikowaną firmę, która posiada doświadczenie i wiedzę. Tylko profesjonalny montaż gwarantuje prawidłowe połączenia, solidne mocowanie i minimalizację ryzyka błędów.

Komponenty wysokiej jakości

Warto zainwestować w komponenty fotowoltaiczne wysokiej jakości, od renomowanych producentów. Panele, falowniki, przewody i zabezpieczenia powinny spełniać normy bezpieczeństwa i posiadać odpowiednie certyfikaty. Tanie, niskiej jakości komponenty mogą być bardziej podatne na awarie i stanowić większe ryzyko pożaru.

Zabezpieczenia instalacji

Instalacja fotowoltaiczna powinna być wyposażona w kompletny system zabezpieczeń, zarówno po stronie prądu stałego (DC), jak i zmiennego (AC). Do najważniejszych zabezpieczeń należą:

• Wyłączniki nadprądowe i bezpieczniki: Chronią przed przeciążeniami i zwarciami.
• Rozłączniki DC i AC: Umożliwiają bezpieczne odłączenie instalacji w razie potrzeby, np. podczas prac serwisowych lub pożaru.
• Ograniczniki przepięć: Chronią instalację przed skutkami przepięć atmosferycznych i łączeniowych.
• Optymalizatory mocy: W niektórych systemach stosuje się optymalizatory mocy, które zwiększają bezpieczeństwo, ponieważ w przypadku awarii lub odłączenia falownika, obniżają napięcie w instalacji do bezpiecznego poziomu.

Regularne przeglądy i konserwacja

Jak każda instalacja elektryczna, fotowoltaika wymaga regularnych przeglądów i konserwacji. Zaleca się przeprowadzanie przeglądów co najmniej raz na kilka lat przez wykwalifikowanego elektryka. Przegląd powinien obejmować sprawdzenie stanu paneli, przewodów, połączeń, zabezpieczeń i falownika. Regularna konserwacja pozwala na wczesne wykrycie potencjalnych problemów i zapobieganie awariom.

Gaśnica proszkowa

Posiadanie gaśnicy proszkowej w domu, w pobliżu falownika, jest dodatkowym środkiem bezpieczeństwa. Gaśnica proszkowa umożliwia gaszenie urządzeń elektrycznych pod napięciem i może być użyta do ugaszenia pożaru w początkowej fazie. Warto przeszkolić domowników z zasad użycia gaśnicy.

Dokumentacja instalacji

Ważne jest, aby posiadać kompletną dokumentację instalacji fotowoltaicznej, w tym schemat połączeń, rozmieszczenie elementów i kabli. Dokumentacja ta może być bardzo pomocna dla straży pożarnej w przypadku pożaru, umożliwiając im szybkie zorientowanie się w specyfice instalacji i podjęcie odpowiednich działań.

Ubezpieczenie

Ubezpieczenie domu powinno obejmować również instalację fotowoltaiczną i ryzyko pożaru. Ubezpieczenie chroni przed finansowymi skutkami ewentualnych szkód.

Instalacje fotowoltaiczne powyżej 6,5 kWp a przepisy przeciwpożarowe

W Polsce, od 19 września 2020 roku, instalacje fotowoltaiczne o mocy powyżej 6,5 kWp podlegają obowiązkowi uzgodnienia projektu z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Ponadto, montaż takiej instalacji należy zgłosić do Państwowej Straży Pożarnej. Te przepisy mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa większych instalacji fotowoltaicznych i zapewnienie, że są one projektowane i wykonywane zgodnie z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej.

Podsumowanie

Instalacje fotowoltaiczne są bezpiecznym i ekologicznym źródłem energii, pod warunkiem prawidłowego projektu, montażu i eksploatacji. Ryzyko pożaru jest niskie, a straż pożarna jest przygotowana do gaszenia pożarów domów z fotowoltaiką. Mity o tym, że straż nie gasi fotowoltaiki, są nieprawdziwe. Aby zwiększyć bezpieczeństwo, warto inwestować w komponenty wysokiej jakości, profesjonalny montaż, zabezpieczenia i regularne przeglądy. Pamiętajmy, że bezpieczeństwo pożarowe to priorytet, a świadome podejście do tematu fotowoltaiki pozwala cieszyć się korzyściami z energii słonecznej bez niepotrzebnych obaw.

Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Fotowoltaika a pożar – fakty i mity, możesz odwiedzić kategorię Rachunkowość.