Audyt Sedex: Klucz do Etycznego Łańcucha Dostaw

W dzisiejszym świecie, gdzie odpowiedzialność społeczna biznesu nabiera coraz większego znaczenia, firmy poszukują skutecznych narzędzi do monitorowania i doskonalenia swoich łańcuchów dostaw. Jednym z kluczowych instrumentów w tym zakresie jest audyt Sedex. Ale czym dokładnie jest audyt Sedex? Jakie korzyści niesie dla przedsiębiorstw i ich partnerów? W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu, wyjaśniając istotę audytu Sedex, jego filary oraz najnowsze zmiany w metodologii SMETA.

Czym jest Sedex i audyt Sedex?

Sedex (Supplier Ethical Data Exchange) to platforma internetowa, która umożliwia firmom zarządzanie informacjami dotyczącymi etycznego i odpowiedzialnego łańcucha dostaw. Sedex nie jest organem ustalającym standardy ani certyfikującym, ale dostarcza narzędzi i usług, które pomagają firmom współpracować w celu poprawy praktyk etycznych i zrównoważonego rozwoju w łańcuchach dostaw.

Audyt Sedex, często określany jako audyt SMETA (Sedex Members Ethical Trade Audit), jest jednym z kluczowych narzędzi wykorzystywanych na platformie Sedex. Jest to metodologia audytu etycznego, która ma na celu ocenę praktyk firmy w zakresie odpowiedzialności społecznej i etyki biznesu. Audyt SMETA opiera się na Kodeksie Bazowym ETI (Ethical Trade Initiative Base Code), który obejmuje standardy pracy, zdrowia i bezpieczeństwa, środowiska oraz etyki biznesu.

Czym jest audyt etyczny SMETA?

Audyt etyczny SMETA to szczegółowa ocena praktyk firmy w odniesieniu do standardów etycznych i odpowiedzialności społecznej. Jego celem jest identyfikacja obszarów zgodności i niezgodności z Kodeksem Bazowym ETI oraz lokalnymi przepisami prawa. Audyt SMETA nie jest certyfikacją, ale raportem z audytu, który dostarcza firmom i ich klientom informacji o wynikach oceny. Raport ten może być wykorzystywany do monitorowania postępów, identyfikowania obszarów do poprawy i budowania zaufania w łańcuchu dostaw.

Zmiany w metodologii SMETA – Nowa SMETA

W odpowiedzi na zmieniające się realia odpowiedzialnego sourcingu i potrzebę bardziej ukierunkowanych ocen, Sedex wprowadził aktualizacje metodologii SMETA. Celem tych zmian jest udoskonalenie obecnej metodologii i zapewnienie bardziej efektywnego narzędzia do identyfikacji przyczyn źródłowych problemów i wspierania ich rozwiązywania. Nowa metodologia SMETA wprowadza dwa kluczowe usprawnienia w stosunku do SMETA 6.1:

Wymagania dotyczące miejsca pracy (Workplace Requirements)

Nowa metodologia SMETA wprowadza „Wymagania dotyczące miejsca pracy”, które wyraźnie określają, co audytorzy powinni oceniać w odniesieniu do Kodeksu Bazowego ETI i lokalnych przepisów prawa. To dodanie zapewnia jasne wytyczne dotyczące zgodności dla dostawców i zaspokaja potrzeby kupujących w zakresie przestrzegania kodeksu. Wymagania dotyczące miejsca pracy stanowią listę kontrolną, która ułatwia audytorom systematyczne i kompleksowe ocenianie warunków pracy w danym miejscu.

Systemy Zarządzania (Management Systems)

Drugą kluczową zmianą jest wprowadzenie oceny „Systemów Zarządzania” w odniesieniu do każdego obszaru Kodeksu Bazowego ETI, obejmującej cztery ustalone kryteria. Ocena systemów zarządzania pomaga identyfikować powtarzające się ryzyka, ukryte problemy i potencjalne przyszłe kwestie. Koncentruje się na tym, jak firma zarządza ryzykami i zapewnia ciągłe doskonalenie w obszarze etyki i odpowiedzialności społecznej. Ocena systemów zarządzania obejmuje takie aspekty jak polityki i procedury, szkolenia pracowników, monitorowanie i przegląd wyników.

Cztery filary audytu Sedex

Kwestionariusz samooceny Sedex (Sedex Self Assessment Questionnaire) zawiera 4 główne filary, które stanowią podstawę audytu SMETA:

1. Standardy pracy (Labour Standards): Ten filar obejmuje prawa pracownicze, warunki zatrudnienia, zakaz pracy dzieci i pracy przymusowej, wolność zrzeszania się i prawo do rokowań zbiorowych, dyskryminację, godziny pracy i wynagrodzenie.
2. Zdrowie i bezpieczeństwo (Health & Safety): Filar ten koncentruje się na zapewnieniu bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy dla wszystkich pracowników. Obejmuje zarządzanie ryzykiem, bezpieczeństwo maszyn, bezpieczeństwo pożarowe, higienę, dostęp do czystej wody i sanitariatów, oraz pierwszą pomoc.
3. Środowisko (Environment): Ten filar dotyczy wpływu działalności firmy na środowisko naturalne. Obejmuje zarządzanie odpadami, emisję zanieczyszczeń, zużycie energii i wody, ochronę bioróżnorodności oraz zgodność z przepisami środowiskowymi.
4. Etyka biznesu (Business Ethics): Filar ten obejmuje uczciwość i etykę w prowadzeniu biznesu. Koncentruje się na przeciwdziałaniu korupcji, uczciwej konkurencji, ochronie danych, odpowiedzialnym marketingowi i relacjach z interesariuszami.

Audyt SMETA 2-filarowy vs. 4-filarowy

Audyt SMETA może być przeprowadzony w wersji 2-filarowej lub 4-filarowej. Różnica polega na zakresie audytu:

• Audyt SMETA 2-filarowy: Obejmuje dwa podstawowe filary: Standardy pracy i Zdrowie i bezpieczeństwo. Te moduły są obowiązkowe dla każdego audytu SMETA. Dodatkowo, audyt 2-filarowy może obejmować elementy Systemów Zarządzania, Prawo do pracy, Podwykonawstwo i Praca nakładcza oraz skróconą ocenę Środowiska.
• Audyt SMETA 4-filarowy: Obejmuje wszystkie elementy audytu 2-filarowego, a dodatkowo rozszerzoną ocenę filaru Środowisko (rozszerzona ocena, która zastępuje ocenę skróconą) oraz filar Etyka biznesu. Dodatkowe filary w audycie 4-filarowym mogą nie być wymagane dla wszystkich członków Sedex, dlatego ważne jest, aby zarówno miejsca pracy, jak i audytorzy jasno określili, kiedy te dodatkowe moduły są potrzebne.

Częstotliwość audytu Sedex

Sedex nie określa, jak często zakłady powinny poddawać się audytom społecznym. Jednak członkowie-kupujący zazwyczaj wymagają od zakładów przestrzegania „cykli audytowych” w zależności od poziomu ryzyka. Dla ujednolicenia, członkowie Sedex zalecają następujące podejście do częstotliwości audytów:

• Wysokie ryzyko: audyt roczny
• Średnie ryzyko: audyt co 2 lata
• Niskie ryzyko: zależy od decyzji klienta

Należy również pamiętać, że segmentacja zakładów na kategorie wysokiego, średniego lub niskiego ryzyka zazwyczaj zależy od organizacji kupującej dany zakład.

Podsumowanie i FAQ

Audyt Sedex SMETA jest cennym narzędziem dla firm, które chcą wykazać swoje zaangażowanie w etyczne i odpowiedzialne praktyki biznesowe. Pomaga w identyfikacji obszarów do poprawy, budowaniu zaufania w łańcuchu dostaw i spełnianiu oczekiwań klientów oraz interesariuszy. Nowa metodologia SMETA, z uwzględnieniem Wymagań dotyczących miejsca pracy i Systemów Zarządzania, jeszcze bardziej wzmacnia skuteczność audytu i pomaga firmom w ciągłym doskonaleniu swoich praktyk.

Często zadawane pytania (FAQ)

Czy audyt Sedex jest obowiązkowy?

Sedex nie narzuca obowiązku przeprowadzania audytów, ale wielu kupujących wymaga od swoich dostawców audytów SMETA jako warunku współpracy.

Kto przeprowadza audyt SMETA?

Audyty SMETA przeprowadzają niezależne firmy audytorskie, które są zatwierdzone przez Sedex.

Ile kosztuje audyt Sedex?

Koszt audytu SMETA zależy od wielu czynników, takich jak wielkość firmy, zakres audytu (2-filarowy czy 4-filarowy) i lokalizacja. W celu uzyskania dokładnej wyceny należy skontaktować się z firmą audytorską.

Gdzie mogę znaleźć więcej informacji o Sedex?

Więcej informacji o Sedex i audytach SMETA można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej Sedex.

Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Audyt Sedex: Klucz do Etycznego Łańcucha Dostaw, możesz odwiedzić kategorię Audyt.