02/12/2024
W dzisiejszych czasach, kiedy koszty energii stale rosną, a świadomość ekologiczna społeczeństwa wzrasta, audyt energetyczny staje się nieodzownym narzędziem dla przedsiębiorstw dążących do optymalizacji swoich wydatków i redukcji negatywnego wpływu na środowisko. Wśród różnych rodzajów audytów, wstępny audyt energetyczny wyróżnia się swoją szybkością i efektywnością w identyfikacji obszarów największych strat energii oraz potencjalnych oszczędności. Jest to pierwszy, ale niezwykle ważny krok na drodze do poprawy efektywności energetycznej przedsiębiorstwa.

Czym Jest Audyt Energetyczny? Definicja i Znaczenie
Zanim przejdziemy do metodologii wstępnego audytu, warto dokładnie zdefiniować, czym jest audyt energetyczny. Zgodnie z definicją, jest to proces weryfikacji, monitorowania i analizy zużycia energii, którego celem jest dostarczenie raportu technicznego zawierającego rekomendacje dotyczące poprawy efektywności energetycznej, analizę kosztów i korzyści oraz plan działania mający na celu zmniejszenie zużycia energii.
Audyt energetyczny jest kluczowym krokiem, ponieważ umożliwia zidentyfikowanie obszarów o największym zużyciu energii oraz znalezienie rozwiązań mających na celu zmniejszenie tego zużycia, a tym samym zwiększenie efektywności energetycznej. Szacuje się, że dzięki audytowi energetycznemu można łatwo obniżyć rachunki za energię o 5% do 25%. Audyty energetyczne są przeprowadzane przez akredytowanych audytorów energetycznych, czyli specjalistów posiadających odpowiednie kwalifikacje.
Cele Audytu Energetycznego
Audyt energetyczny dostarcza istotnych informacji dla kompleksowego programu oszczędzania energii, obejmującego analizę wykorzystania energii i ocenę środków oszczędzania energii. Jego główne cele to:
- Identyfikacja jakości i kosztów różnych rodzajów energii wejściowej.
- Ocena obecnego wzorca zużycia energii w różnych centrach kosztów operacyjnych.
- Powiązanie nakładów energii z wynikami produkcji.
- Identyfikacja potencjalnych obszarów oszczędności energii cieplnej i elektrycznej.
- Wskazanie marnotrawstwa w kluczowych obszarach.
- Ustalenie docelowych potencjalnych oszczędności energii dla poszczególnych centrów kosztów.
Rodzaje Audytów Energetycznych
Rodzaj przeprowadzanego audytu energetycznego zależy od kilku czynników, takich jak:
- Funkcja i rodzaj przemysłu.
- Poziom szczegółowości wymaganego audytu.
- Potencjał i wielkość pożądanej redukcji kosztów.
Biorąc pod uwagę te czynniki, audyty energetyczne można podzielić na dwa główne typy:
- Wstępny Audyt Energetyczny (Preliminary Audit)
- Szczegółowy Audyt Energetyczny (Detailed Audit)
Metodologia Wstępnego Audytu Energetycznego
Wstępny audyt energetyczny, znany również jako audyt ogólny lub przeglądowy, jest stosunkowo szybkim procesem, mającym na celu:
- Ustalenie zużycia energii w organizacji.
- Oszacowanie zakresu potencjalnych oszczędności.
- Identyfikację najbardziej prawdopodobnych i najłatwiejszych obszarów do poprawy.
- Identyfikację natychmiastowych usprawnień/oszczędności (szczególnie nisko- i bezkosztowych).
- Ustalenie punktu odniesienia.
- Identyfikację obszarów wymagających bardziej szczegółowych badań/pomiarów.
Wstępny audyt energetyczny wykorzystuje istniejące lub łatwo dostępne dane. Metodologia tego audytu opiera się na kilku kluczowych krokach:
1. Zbieranie Danych Wstępnych
Pierwszym krokiem jest zebranie dostępnych danych dotyczących zużycia energii w przedsiębiorstwie. Dane te mogą obejmować:
- Rachunki za energię elektryczną, gaz, olej opałowy, ciepło systemowe i inne nośniki energii za okres co najmniej 12 miesięcy.
- Dane produkcyjne, takie jak wielkość produkcji, liczba przepracowanych godzin, itp.
- Informacje o zainstalowanych urządzeniach i systemach energetycznych (np. systemy oświetleniowe, systemy HVAC, urządzenia produkcyjne).
- Schematy i plany budynków oraz instalacji.
- Informacje o taryfach i cenach energii.
Na tym etapie ważne jest, aby zgromadzić jak najwięcej danych, nawet jeśli na początku wydają się one niekompletne. Im więcej informacji zostanie zebranych, tym dokładniejsza będzie analiza.
2. Analiza Danych i Określenie Wskaźników Energetycznych
Po zebraniu danych następuje ich analiza. Celem jest zrozumienie struktury zużycia energii w przedsiębiorstwie i zidentyfikowanie obszarów o największym udziale w całkowitym zużyciu. W tym kroku oblicza się różne wskaźniki energetyczne, takie jak:
- Zużycie energii na jednostkę produkcji.
- Zużycie energii na metr kwadratowy powierzchni.
- Zużycie energii na pracownika.
- Udział poszczególnych nośników energii w całkowitym zużyciu.
- Struktura kosztów energii (udział poszczególnych nośników energii w całkowitych kosztach energii).
Analiza tych wskaźników pozwala na porównanie przedsiębiorstwa z innymi podobnymi firmami (benchmarking) oraz zidentyfikowanie obszarów, w których zużycie energii jest wyższe niż przeciętnie.
3. Wizja Lokalna i Wywiady
Kolejnym etapem jest wizja lokalna w przedsiębiorstwie. Audytor energetyczny przeprowadza inspekcję obiektów, systemów i urządzeń energetycznych. Podczas wizji lokalnej obserwuje się m.in.:
- Stan techniczny budynków (izolacja, szczelność okien i drzwi).
- Systemy oświetleniowe (rodzaj oświetlenia, sterowanie oświetleniem).
- Systemy HVAC (ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja) - rodzaj systemów, ich wiek, stan techniczny, sterowanie.
- Urządzenia produkcyjne - rodzaj, wiek, efektywność energetyczna.
- Systemy sprężonego powietrza - wycieki, efektywność sprężarek.
- Systemy ciepłej wody użytkowej.
- Inne systemy i urządzenia zużywające energię.
Podczas wizji lokalnej audytor przeprowadza również wywiady z pracownikami odpowiedzialnymi za zarządzanie energią, produkcję, utrzymanie ruchu, itp. Wywiady te mają na celu uzyskanie dodatkowych informacji o funkcjonowaniu systemów energetycznych, problemach eksploatacyjnych oraz potencjalnych obszarach oszczędności.
4. Identyfikacja Potencjalnych Obszarów Oszczędności
Na podstawie zebranych danych, analizy wskaźników energetycznych i wizji lokalnej, audytor identyfikuje potencjalne obszary oszczędności energii. W wstępnym audycie energetycznym skupia się na obszarach o największym potencjale oszczędności i stosunkowo niskim koszcie wdrożenia. Typowe obszary oszczędności energii identyfikowane w wstępnych audytach to:
- Poprawa izolacji termicznej budynków.
- Wymiana oświetlenia na energooszczędne (np. LED).
- Optymalizacja sterowania systemami HVAC.
- Redukcja wycieków sprężonego powietrza.
- Poprawa efektywności energetycznej urządzeń produkcyjnych (np. poprzez wymianę na nowsze, bardziej energooszczędne modele).
- Wykorzystanie energii odpadowej.
- Poprawa zarządzania energią (np. poprzez wprowadzenie systemów monitoringu i raportowania zużycia energii, szkolenia dla pracowników).
Dla każdego zidentyfikowanego obszaru oszczędności audytor szacuje potencjalne oszczędności energii i koszt wdrożenia proponowanych rozwiązań.
5. Opracowanie Raportu z Wstępnego Audytu
Ostatnim krokiem wstępnego audytu energetycznego jest opracowanie raportu. Raport ten zawiera:
- Podsumowanie zebranych danych i analiz.
- Opis zidentyfikowanych obszarów oszczędności energii.
- Szacunkowe oszczędności energii i koszty wdrożenia dla każdego zidentyfikowanego obszaru.
- Rekomendacje dotyczące dalszych działań, np. przeprowadzenia szczegółowego audytu energetycznego w wybranych obszarach.
- Wnioski i rekomendacje ogólne dotyczące poprawy efektywności energetycznej przedsiębiorstwa.
Raport z wstępnego audytu energetycznego jest cennym narzędziem dla zarządu przedsiębiorstwa, pozwalającym na podjęcie świadomych decyzji dotyczących inwestycji w poprawę efektywności energetycznej.
Metodologia Szczegółowego Audytu Energetycznego
W przeciwieństwie do wstępnego audytu energetycznego, audyt szczegółowy jest bardziej kompleksowy i czasochłonny. Szczegółowy audyt energetyczny dostarcza szczegółowego planu wdrożenia projektów energetycznych dla danego obiektu, ponieważ ocenia wszystkie główne systemy zużywające energię. Ten rodzaj audytu oferuje najdokładniejsze oszacowanie oszczędności energii i kosztów. Uwzględnia interakcje między wszystkimi projektami, rozlicza zużycie energii przez wszystkie główne urządzenia i obejmuje szczegółowe obliczenia oszczędności kosztów energii i kosztów projektu.
Szczegółowy audyt energetyczny jest przeprowadzany w trzech fazach: Faza I - Faza Przed Audytem, Faza II - Faza Audytu i Faza III - Faza Po Audycie. Metodologia szczegółowego audytu energetycznego jest znacznie bardziej rozbudowana i obejmuje m.in. szczegółowe pomiary, analizy techniczne i ekonomiczne, oraz symulacje.
Podsumowanie i Korzyści z Wstępnego Audytu Energetycznego
Wstępny audyt energetyczny jest szybkim i efektywnym sposobem na zidentyfikowanie potencjalnych oszczędności energii w przedsiębiorstwie. Jego metodologia opiera się na zbieraniu i analizie dostępnych danych, wizji lokalnej i wywiadach. Raport z wstępnego audytu energetycznego dostarcza cennych informacji, które mogą być wykorzystane do podjęcia decyzji o dalszych działaniach w zakresie poprawy efektywności energetycznej.
Główne korzyści z przeprowadzenia wstępnego audytu energetycznego to:
- Szybka identyfikacja obszarów o największym potencjale oszczędności energii.
- Wskazanie prostych i nisko- lub bezkosztowych usprawnień.
- Ustalenie punktu odniesienia dla dalszych działań w zakresie efektywności energetycznej.
- Podjęcie świadomych decyzji o inwestycjach w poprawę efektywności energetycznej.
- Potencjalne obniżenie rachunków za energię o 5% do 25%.
Wstępny audyt energetyczny jest zatem pierwszym i kluczowym krokiem dla przedsiębiorstw dążących do oszczędności energii i poprawy swojej konkurencyjności na rynku.
Często Zadawane Pytania (FAQ)
Kto może przeprowadzić wstępny audyt energetyczny?
Wstępny audyt energetyczny może być przeprowadzony przez akredytowanego audytora energetycznego, ale w prostszej formie może być również wykonany przez wewnętrzny zespół ds. energii w przedsiębiorstwie lub zewnętrzną firmę konsultingową specjalizującą się w efektywności energetycznej.
Ile kosztuje wstępny audyt energetyczny?
Koszt wstępnego audytu energetycznego jest zazwyczaj niższy niż koszt audytu szczegółowego i zależy od wielkości i złożoności przedsiębiorstwa. Jest to inwestycja, która szybko się zwraca dzięki zidentyfikowanym oszczędnościom energii.
Jak długo trwa wstępny audyt energetyczny?
Czas trwania wstępnego audytu energetycznego jest stosunkowo krótki, zazwyczaj od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od wielkości i złożoności przedsiębiorstwa.
Czy wstępny audyt energetyczny jest obowiązkowy?
W wielu krajach istnieją regulacje prawne dotyczące audytów energetycznych dla dużych przedsiębiorstw. Nawet jeśli wstępny audyt energetyczny nie jest obowiązkowy, jest wysoce zalecany jako pierwszy krok w kierunku poprawy efektywności energetycznej i obniżenia kosztów.
Co dzieje się po wstępnym audycie energetycznym?
Po wstępnym audycie energetycznym przedsiębiorstwo otrzymuje raport z rekomendacjami. Na podstawie tego raportu można podjąć decyzję o wdrożeniu prostych usprawnień, przeprowadzeniu szczegółowego audytu energetycznego lub opracowaniu kompleksowego programu oszczędzania energii.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Metodologia Wstępnego Audytu Energetycznego, możesz odwiedzić kategorię Audyt.